کیست تخمدان چیست + علائم wp-image-42400 size-full aligncenter" title="کیست تخمدان چیست + علائم ,علائم حاد کیست تخمدان,درد در شکم یا لگن,تودههای تخمدانی,کیست تخمدان,سرطان,لاپاروسکوپی,کیست تخمدان در زنان,کیست تخمدان چیست,دورهی بارداری,جراحی کیست تخمدان," src="http://javaniha.com/wp-content/uploads/2015/04/1013.jpg" alt="کیست تخمدان چیست + علائم ,علائم حاد کیست تخمدان,درد در شکم یا لگن,تودههای تخمدانی,کیست تخمدان,سرطان,لاپاروسکوپی,کیست تخمدان در زنان,کیست تخمدان چیست,دورهی بارداری,جراحی کیست تخمدان," width="450" height="336" srcset="http://www.javaniha.com/wp-content/uploads/2015/04/1013-150x112.jpg 150w, http://www.javaniha.com/wp-content/uploads/2015/04/1013-300x224.jpg 300w, http://www.javaniha.com/wp-content/uploads/2015/04/1013.jpg 450w" sizes="(max-width: 450px) 100vw, 450px">
کیست تخمدان چیست + علائم
کیست تخمدان عبارت است از تودههای تخمدانی معمولاً خوشخیم که اغلب از نسج تخمدان تولید شده و در بسیاری از موارد از فولیکولهای سطح تخمدان سرچشمه میگیرد. در واقع کیست تخمدان از تودههای کیسه مانندی که دارای یک جدار است و مقداری مایع ساده داخل آن جمع شده، تشکیل شده است.
عوامل
علل متفاوتی میتواند باعث بروز این کیستها شود که اکثراً علت آن عدم تخمک گذاری است. چون فولیکولی که قرار است «تخمک» را ایجاد کند و معمولاً در روز چهاردهم بعد از شروع عادت ماهیانه، پارگی طبیعی پیدا کرده و تخمک را آزاد میکند، این اتفاق در این فرد رخ نمیدهد و با تجمع آب در داخل خود، تبدیل به کیست میشود. گاهی چند تخمک چند کیست تولید میکنند و این عمل تکرار شده، تعداد زیادی کیست کوچک در تخمدانها ایجاد شده که آنها را به نام تخمدانهای پلی کیستیک (PCO) میشناسیم.
انوع کیست تخمدان
کیستها انواع مختلف دارند ولی کیستهای تخمدان شایع که بیشتر دیده میشود، اکثراً کیستهای ساده و همان کیستهایی است که شرح داده شد. ولی در مواردی این کیستها میتواند بدخیم و خطرناک باشد که برای تشریح آنها به بحثهای پیچیده پزشکی نیاز است. گاهی هم از محل فولیکول تخمدانی در مرحله دوم سیکل ماهانه که دوره لوتیئنی نامیده میشود کیستهای لوتیئنی ساخته میشود که آنها نیز به نام کیست فونکسیونل شناخته شده و خطرناک نیستند.این کیستها یا خود به خود و یا بهوسیله درمانهای ساده رفع میشوندچاقی با ایجاد اختلالات هورمونی یکی از دلایل مهم وقابل درمان کیستهای تخمدان وهمچنین عامل مهمی در نازایی است. با درمان چاقی انتظار میرود کیستها برطرف شوند و قدرت باروری افزایش یابد.
علائم
بیشتر کیستها هرگز مشخص نمیشوند و بدون اینکه زنان بدانند که به این کیستها مبتلا هستند برطرف میشوند. هنگامیکه یک کیست علائم ایجاد میکند، درد در شکم یا لگن شایعترین علامت است.درد میتواند در اثر پارگی کیست، رشد سریع و اتساع آن، خونریزی به درون کیست یا پیچ خوردن کیست در اطراف منبع خونی آن ایجاد شود.
علائم حاد کیست تخمدان
احساس درد ناگهانی شکم، تهوع و استفراغ، تغییرات نبض، احساس ضعف که ممکن است به علت خونریزی داخلی باشد. بعضی وقتها با خونریزی مختصر پریتون علائم شدت پیدا نمیکند و با استراحت در بیمارستان علائم بهبود پیدا کرده و احتیاج به عمل ندارد.
تشخیص
بیشتر کیستها بهوسیلهی اولتراسوند (سونوگرافی)تشخیص داده میشوند که بهترین تکنیک تصویربرداری برای شناسایی کیستهای تخمدانی است. اولتراسوند یک روش تصویربرداری است که از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از ساختمانهای درون بدن استفاده میکند. تصویربرداری اولتراسوند بدون درد است و ضرری ندارد.همچنین میتوان کیستها را با روشهای دیگر تصویربرداری مانند اسکن CAT یا اسکن MRI شناسایی کرد.
پیشگیری
اگرچه بیشتر کیستهای تخمدان حتی پس از ۴۰ سالگی خوشخیم هستند اما کیستهای تخمدانی که پس از ۴۰ سالگی ایجاد میشود نسبت به قبل از آن شانس بالاتر سرطانی بودن را دارند. تشخیص زودهنگام کیستهای تخمدان اهمیت زیادی در درمان آنها دارد. به همین دلیل پزشکان توصیه میکنند سه فاکتور چاقی، رشد موی اضافی غیرعادی در بدن (هیرسوتیسم) و اختلاف عادت ماهانه بایستی جدی گرفته شوند. قاعدگی معمولا تا دو سال پس از بلوغ نامنظم است ولی پس از آن در صورت مشاهده نامنظمی باید به پزشک مراجعه شود.پیشگیری بدون استفاده از دارو برای کیست تخمدان وجود ندارد فقط تجربه نشان داده افرادی که از قرصهای ضد بارداری استفاده میکنند، کمتر دچار کیست تخمدان میشوند و در حاملگی و شیردهی نیز به علت مهار فعالیت تخمدان کیستهای تخمدان کمتر مشاهده میشود و اگر هم وجود داشته باشد در دورهی بارداری و شیردهی خود به خود پسرفت پیدا میکند. معمولاً خانمهایی که دیر ازدواج میکنند و دیر حامله میشوند، بیشتر در معرض این کیستها قرار میگیرند، ولی کاملاً نمیتوانیم بگوییم که برای جلوگیری از کیست تخمدان قرص ضد بارداری بخورند چون همه خانمها کیست تخمدان پیدا نمیکنند بنابراین توصیه میشود با مراجعه مرتب سالانه به پزشک متخصص مشاوره و معاینه شوند. بهخصوص پس از سن ۵۰ سالگی که مشکلات خطرناک تخمدانی (سرطانها) شایعتر است و از این سن باید هر شش ماه یکبار حتماً مورد معاینه دقیق قرار گیرند. کلاً برای رفع کیستها سادهترین و کم خرجترین درمان همان قرصهای ضد بارداری است ولی بیمار نباید خودسرانه عمل کند چون عوارض آن خصوصا در سنین بالاتر خطرناک است، بلکه باید تحت نظر متخصص زنان باشد و فرمهای مقاوم به درمان را جدی بگیرد. هرگاه دردهای مبهم لگنی، لکه بینی و یا بینظمی در عادت ماهانه پیدا کردند، باید با متخصص زنان مشورت کنند و به موقع سونوگرافی انجام دهند تا در صورت کیست، نوع آن مشخص شود و درمان به روش صحیح صورت گیرد. چون اکثر این کیستها در صورت تشخیص بهموقع با درمان دارویی رفع خواهند شد (استفاده از هورمونها) و بهندرت کار به جراحی لاپاروسکوپی میکشد
بارداری
در تخمدانهای پلی کیستیک با توجه به اینکه کاملاً وضع آندوکرینولوژی زن به هم میخورد و از تخمدانهای کیستیک و بدون تخمکگذاری هورمونهای مردانه ترشح میشود همچنین پرمویی (هیرسوتیسم) و اختلالات شدید دوره ماهانه دیده میشود (مثلاً هر شش ماه یا هر سه تا چهار ماه یکبار پریود میشوند) فرد دچار الیگومنوره شدید میشود، در نتیجه با شرایط حاملگی دشوار رو به رو است و به کمک پزشک نیاز دارند.علاوه بر این افرادیکه هنوز ازدواج نکردند، هم نباید رها شوند چون اختلالات و تغییرات هورمونی ایجاد عوارض میکند و حتی میتواند حالتی شبیه دیابت در بیماران ایجاد کند.
درمان
بیشتر کیستهای تخمدان در زنان در سنین باروری کیستهای فولیکولار هستند که به طور طبیعی در عرض ۱ تا ۳ ماه از بین میروند. اگرچه ممکن است این کیستها پاره شوند، به ندرت علائم ایجاد میکنند.این کیستها خوش خیم هستند و مشکلاتی ایجاد نمیکنند. در زنانی که هیچ علائمی ندارند این کیستها را میتوان همزمان در طی آزمایش لگن تشخیص داد. تمام زنان در مقاطعی از زندگی به کیستهای فولیکولار مبتلا میشوند.در زنان در سنین باروری، معاینه کیست فولیکولار معمولاً در چند چرخه قاعدگی انجام میشود زیرا در این گروه سنی این کیستها شایع و سرطان تخمدان نادر است. گاهی اوقات کیستهای تخمدانی در زنان غیر یائسه حاوی مقداری خون است که کیستهای هموراژیک نامیده میشوند.
کیستهای هموراژیک به سرعت برطرف میشوند.
به منظور تعیین استراتژی درمانی برای کیستهای تخمدان از اولتراسوند استفاده میشود زیرا این روش میتواند به تشخیص این که این کیست، کیست ساده یا ترکیبی است کمک کند. کیست ساده که در بیماریهای خوش خیم دیده میشود فقط حاوی مایع بوده و بافت جامد ندارند اما کیست ترکیبی بافت جامدی دارد که به پایش و احتمالاً جراحی نیاز دارد.به طور خلاصه درمان ایده آل کیستهای تخمدان به سن زن، اندازه کیست (و تغییر اندازه) و ظاهر کیست در اولتراسوند بستگی دارد.درمان میتواند شامل معاینه ساده یا ارزیابی آزمونهای خونی مانند CA-۱۲۵ باشد که به تشخیص پتانسیل ابتلا به سرطان کمک میکند.در صورت ایجاد درد شدید، از بین نرفتن خود به خود یا مشکوک بودن تومور، میتوان آن را با لاپاراسکوپی خارج کرد. به مجرد خارج کردن کیست، تومور به یک پاتولوژیست ارجاع داده میشود تا به منظور تشخیص نهایی نوع کیست موجود، بافت را در زیر میکروسکوپ آزمایش کند.موثرترین درمان کیستهای تخمدان ونازایی در بیماران مبتلا به چاقی مرضی جراحی های دستگاه گوارش مانند اسلیو معده ,پلیسه معده ویا بایپس به روش یسته (لاپارووسکوپی)است. انتخاب نوع عمل براساس وضعیت بالینی بیمار وشرایط آزمایشگاهی توسط جراح چاقی متفاوت است.
جراحی کیست تخمدان
در بیماری که کیست تخمدان دارد، اگر علایم غیر عادی رخ دهد، ممکن است کار به جراحی بکشد – کیست پاره شود و یا دردهای شکمی و لگنی حاد و علایم خونریزی داخل شکمی پیدا شود – اکثراً کار به جراحی میکشد. در بعضی موارد هم ممکن است کیست دچار پیچ خوردگی شود و این پیچ خوردگی ادامه یافته و منجر به تحریک پریتون و کیست دچار کمخونی شود. در این صورت نیز اگر علایم با جابجایی و استراحت تغییر نکند و درد و استفراغ ادامه پیدا کند، باید جراحی شود.در حالتیکه کیست خیلی بزرگ شود و یا آنکه پس از چند دوره درمان طبی به درمان جواب ندهد (باید جراحی شود) معمولاً تخمدانهای با کیستهای متعدد به جراحی نیاز ندارند ولی بیمار باید با دقت تحت نظر باشد و ممکن است سالها به درمان طبی نیاز داشته باشد که بر حسب شرایط سنی، وضعیت کیستها و شرایط زناشویی و وزن بیمار، درمانها متفاوت خواهد بود.لاپاروسکوپی (جراحی بسته) روش ارجح در درمان جراحی کیست تخمدان است. با این روش میتوان در مواردیکه تشخیصهای دیگری هم مطرح است به نتیجه رسید و درمان همزمان برای سایر مشکلات مثلا رفع چسبندگی یا درآوردن آپاندیس انجام داد.تخمدان پلیکیستیک، بیماری است که امروزه انگار گریبانگیر بسیاری از دختران جوان شده و آنها را با مشکلات باروری مواجه کرده است. این بیماری شاید ۳۰ سال پیش فقط در خانمهای چاق دیده میشد اما الان دخترهای جوان لاغر حتی در سنین ۱۷ سالگی هم به آن مبتلا میشوند!شاید شما هم تا به حال با جابهجاییهای چند روزه عادت ماهانهتان و رشد چند موی زائد روی چانه یا قفسه سینه و افزایش آکنههایتان دلهره کیستهای تخمدانی را از سر گذرانده باشید. دکتر آزیتا صفارزاده، متخصص زنان و فوقتخصص نازایی و لاپاراسکوپی به شما میگوید که آیا این نگرانی را باید جدی بگیرید یا خیر.
وقتی محیط بدن مردانه میشود!
تخمدان پلیکیستیک همان بیماری «اشتین لونتاین» است که در زمان قدیم با علائم «هیرسوتیسم» (افزایش رشد موهای زائد)، افزایش آکنه صورت، الیگومنوره (تعداد کم دفعات قاعدگی) یا آمنوره (فقدان قاعدگی) و نازایی توسط آقای «اشتین لونتاین» شناخته شد.در زمانی که این بیماری مطرح شد بیشتر مختص افراد چاق بود و علت بروز آن به هم خوردن تعادل هورمونها در خانمهاست به این ترتیب که سطح هورمونهای مردانه یا به طور مستقیم در خون بالا میرود یا گیرندهها نسبت به این هورمونها حساستر میشوند و محیط بدن خانمها تبدیل به یک محیط مردانه میشود.تخمکگذاریها معمولا در این محیط مردانه اختلال پیدا میکند. درچنین مواقعی شاهد عدم تخمکگذاری یا کم شدن تخمکگذاریها و افزایش علائم مردانه ازجمله رشد موهای ریش و سبیل و بقیه قسمتهای بدن و ریزش موهای سر بهطریق مردانه در دو طرف شقیقهها میشویم.
چه علائمی دارد؟
هر فردی که بیماری پلیکیستیک دارد ممکن است تمام علائم ذکر شده برای آن را نداشته باشد. این بیماری طیف گستردهای دارد. برای مثال ممکن است دورتا دور تخمدان فقط فولیکولهای ریز با فاصله بین ۲ تا ۹ میلیمتر وجود داشته باشد و بیمار هیچگونه علامتی نداشته باشد یا کسی که اصلا در سال پریود نمیشود و تمام بدنش از موهای زائد پوشیده شده و موهای سرش به میزان زیادی کاسته شده است. این بیماری معمولا از ابتدا با نامرتبی پریودها شروع میشود به این ترتیب که پریودها یک تا ۲ هفته عقب میافتد و در نهایت به جایی ختم میشود که بیمار فقط با استفاده از آمپولها یا قرصهای پروژسترون پریود میشود.
کم یا زیاد بودن خونریزیها در زمان عادت ماهانه بستگی به جایگاه بیمار در این طیف دارد.
برخی از افراد مبتلا بسیار چاق هستند و معمولا سطح هورمونهای زنانهشان هم بالاست. در این افراد ضخامت لایه داخل رحم زیاد میشود در نتیجه خونریزیهایشان میتواند زیاد باشد.بیماران دیگری هم هستند که هر ۲ تا ۳ ماه یکبار پریود میشوند و چون در این فواصل چند ماهه تخمکگذاری ندارند سطح داخلی رحمشان ضخیم میشود. این ضخیم شدن آندومتر یا لایه داخلی باعث میشود بعد از چند ماه که پریود اتفاق میافتد بسیار شدید باشد. وضعیت برای برخی افراد نیز برعکس است، یعنی بیمار هر ۲ تا ۳ هفته یک بار پریود میشود. در این افراد سطح هورمونها به علت تخمکگذاری به طور مرتب بالا و پایین نمیشود و چون در وسط سیکل به طور ناگهانی یکی از هورمونهای استروژن یا پروژسترون افت میکند بیمار دچار خونریزی میشود و فکر میکند پریود شده درحالی که این خونریزی پریود نیست و مربوط به عدم تعادل هورمونهاست.
حتی دختران ۱۶ ساله لاغر هم ممکن است مبتلا شوند!
بیماری پلیکیستیک میتواند جنبه ارثی و مادرزادی داشته باشد به خصوص در خانوادههایی که دچار چاقی موروثی نیز هستند. در حال حاضر شیوع آن نسبت به ۳۰ سال پیش خیلی بیشتر شده است. در قدیم این بیماری فقط در بیماران چاق دیده می شد اما امروزه حتی لاغرها هم ممکن است دچار پلیکیستیکهای بسیار مقاوم به درمان شوند.متاسفانه درحال حاضر کمتر کسی پیدا میشود که در سونوگرافیاش این کیستها دیده نشود و علائمی نداشته باشد. تنها کسانی که به طور مرتب ورزش میکنند و غذای فستفود و چرب نمیخورند و مراقب هیکل خود هستند، دچار این علائم نمیشوند.بیشتر افراد مبتلا به بیماری پلیکیستیک زمانی به پزشک مراجعه میکنند که با علائم آن مواجه میشوند. دختران جوان مبتلا به این بیماری که تازه پریود شدهاند و معمولا هم لاغر هستند کمتر متوجه علائم آن میشوند بنابراین بیشتر مراجعان در رابطه با این بیماری در سنین بالای ۱۶ سال قرار دارند. این افراد ۱۶ تا ۱۷ ساله معمولا باید پریودهایشان بعد از ۴ تا ۵ سال مرتب شده باشد اما باز هم شاهد بینظمیهای عادت ماهانه هستند و آمنوره دارند. در کل میتوان گفت رده سنی مبتلایان بیشتر بین ۱۶ تا ۳۶ سال است.
مبتلایان به این بیماری نازا نمیشوند
این بیماری را میتوان با در نظر گرفتن علائم کلینیکی، سونوگرافی و آزمایشهای خاصی تشخیص داد. زمانی که بیمار با علائم هیرسوتیسم، آکنه، نامرتبی پریود یا حتی نازایی مراجعه میکند برای او آزمایشهایی در روز دوم عادت ماهانه درخواست میشود تا اختلالات هورمونیاش مشخص شود.در این افراد معمولا سطح هورمونهای هیپوفیزی LH و FSH دچار اختلال میشوند به این ترتیب که نسبت هورمون LH به FSH بیشتر از ۲ میشود. علاوه براین فاکتور مهم دیگری به نام(AMH (Anti Mullerian Hormone نیز وجود دارد که میزان طبیعی این هورمون معمولا بین ۵ تا ۵/۵ است اما میزان آن در مبتلایان به بیماری پلیکیستیک حتی تا ۱۲ هم میرسد.در سونوگرافی نیز به خصوص اگر به طریق واژینال انجام شود معمولا فولیکول های زیر ۱۰ میلیمتری بسیار زیادی دور تا دور تخمدان مشاهده میشود. برخی پزشکان به بیماران ترس واهی میدهند مبنی براینکه مبتلایان به این بیماری هیچوقت باردار نمیشوند درحالی که ممکن است حتی پریود بیمار مرتب و علائم شدید نداشته باشد. این اظهار نظر بیمار را وحشتزده میکند درصورتی که باید در مورد بیماری پلیکیستیک به خوبی توضیح داده شده و به آن رسیدگی شود. در بسیاری از موارد مبتلایان به این بیماری یا با رژیم یا با درمان بالاخره باردار میشوند.
پزشک برایتان قرص ضد دیابت تجویز کرده است؟!
برای درمان این بیماری جدا از کاهش وزن و ورزش مرتب میتوان برحسب علائم بیمار از درمانهای دارویی نیز استفاده کرد. یکی از این داروها متفورمین یا همان داروی ضددیابت است. متفورمین ورود قند را به سلول تسهیل میکند و این باعث میشود فرد همیشه گرسنه نباشد و احساس سیری کند. درنتیجه وزن بیمار کاهش پیدا خواهد کرد.این کاهش وزن باعث میشود متابولیسم هورمونها بهبود یابد و چربی بدن کاهش پیدا کند در نتیجه هورمونهای جنسی کمتر داخل این چربیها تجمع پیدا میکنند. بارها دیده شده که با تجویز متفورمین برای چند ماه، پریود بیمار مرتب شده یا بیماری که نازایی داشته خودبه خود باردار شده است.در آخر اگر هیچ یک از روشهای درمانی ازجمله استفاده از متفورمین، دگزامتازون، رژیم غذایی، ورزش و … جواب نداد و بیمار نتوانست وزنش را پایین بیاورد و پریودهایش را منظم کند، مجبور میشویم از لاپاراسکوپی استفاده کنیم. در لاپاراسکوپی فولیکولهایی که ریز هستند را معمولا با الکترود میسوزانیم.البته در گذشته متاسفانه پزشکان یک قطعه از تخمدان را برمیداشتند و این باعث میشد سطح هورمونهای مردانه افت کند و فرد باردار شود.برای رفع موهای زائد یا هیرسوتیسم نیز میتوان از داروهای بسیار ساده مانند اسپیرونولاکتون استفاده کرد. این دارو مدر است و باعث افزایش ادرار میشود و علاوه بر کاهش موهای زائد رشد موهای سر را نیز بهبود میبخشد.از طرفی اگر بیمار آکنه داشته باشد معمولا از داروهای ضد آکنه موضعی یا حتی داکسی سایکلین میتوان استفاده کرد. اگر هم آکنه خیلی شدید باشد گاهی اوقات بیمار مجبور میشود تحتنظر متخصص پوست از دارویی بهنام روآکوتان استفاده کند که حاوی اسید رتینوئیک است. البته این دارو باید باتوجه به آزمایش های کبدی مصرف شود.
.
.
.
گردآوری:
مطالب مرتبط:
خانم ها مواظب دستمال کاغذی باشید ..!!!
علائم کیست تخمدان حاد چیست؟
اطلاعات جالب در مورد بیماری اندومتریوز