با وجود زیاد شدن سرطان سینه و بیماری های سینه بانوان انجام دادن سونوگرافی و ماموگرافی در هر ۶ ماه یکبار الزامی و واجب می باشد. خانم ها با انجام دادن این آزمایشات از یک سری بیماری ها ها پیشگیری می کنند.
ماموگرافی یک عکس رادیوگرافی ساده از پستان و ابزاری برای کشف زودرس سرطان های غیر قابل لمس پستان است. ماموگرافی می تواند سرطان پستان را ده سال قبل از آن که قابل لمس شود، شناسایی کند. همه زنان چهل ساله و بیشتر باید هر دو سال یکبار ماموگرافی انجام دهند. زنانی که افراد درجه یک آنها (یعنی مادر یا خواهرشان) مبتلا به سرطان باشند باید از ۳۵ سالگی ماموگرافی سالانه انجام دهند. بهترین زمان انجام ماموگرافی هفته اول قاعدگی است. (روز اول قاعدگی یعنی روزی که خونریزی ماهیانه زنانه شروع می شود.) چون در این زمان پستان ها حساس نیستند. برای بدست آوردن تصویر خوب نیاز به فشار روی پستان است که ممکن است دردناک باشد. قبل از ماموگرافی دوش بگیرید و از مصرف پودر تالک بوگیر زیر بغل خودداری کنید زیرا این مواد می توانند باعث تفسیر اشتباه ماموگرافی شوند. ماموگرافی نمی‌تواند و نباید جایگزین معاینه توسط پزشک متخصص جراحی عمومی شود.
پیشینه
ماموگرافی به شیوه امروزی (شیوه آزمایشی نخست در اواخر دهه ۱۹۵۰ در مرکز سرطان ام دی اندرسون دانشگاه تگزاس توسط باب ایگنابداع گردید. او از نوآوریهای خود همانند افزایش mA همزمان با کاهش kVp و نیز استفاده از فیلم تک-امولسیونی در مقاله ای در سال ۱۹۵۹ و سپس کتابی با عنوان «ماموگرافی» در سال ۱۹۶۴ پرده برداشت.
ویژگی‌ها
مشخصه مهم این شیوه پرتونگاری استفاده از انرژی‌های پایین تر از حد معمول است (حدود ۲۰ کیلوالکترون ولت). دستگاه‌های متداولی که این روش را جهت تصویر برداری به کار می‌برند متشکل از فتوتایمر (phototimer)های مخصوص، گریدهای پراشیدگی ضریب پایین (low ratio scatter grids)، و مولد اشعه ایکس ولتاژ پایین می‌باشند.
دلیل تولید پرتوهای انرژی پایین استفاده از خاصیت کنتراست بالای این نوع پرتوها در انرژی‌های پایین می‌باشد. در عوض برای کاهش دز افزایش یافته، از تکنیک فشرده سازی سینه (compression) در سطح افقی استفاده می‌شود.
از آنجایی که بهترین کنتراست را در حواشی ۲۰ کیلوالکترون ولت می‌توان بدست آورد، از مولیبدن و رودیوم در تولید اشعه‌های ایکس مشخصه (Characteristic X-rays) استفاده می‌شود.
از دیگر ویژگی‌های ماموگرافی استفاده از فیلترهای مخصوص مولیبدنی و نیز اثر پاشنه می‌باشد.
کاربرد ماموگرافی
برای بیماریابی زنان بالای ۴۰ سال از نظر سرطان پستان.
ارزیابی بیمارانی که توده پستان مشکوک دارند.
پیگیری سرطان پستان درمان شده با برداشتن قسمتی از پستان و رادیوتراپی.
پیگیری پستان مقابل در فردی که یک پستان به خاطر سرطان برداشته شده است.
هدف اصلی ماموگرافی، شناسایی زودهنگام سرطان پستان است.
اغلب بانوان همواره با کابوس ابتلا به سرطان سینه دست و پنجه نرم می‌کنند در حالیکه با بهره گیری از روش‌های کمک تشخیصی مانند ماموگرافی البته به تجویز پزشک تمام این اضطراب‌ها پایان می‌یابد.
به دلیل شیوع روز افزون سرطان سینه در بین زنان دنیا از جمله ایران همواره ترس از ابتلا به این سرطان در بین بانوان وجود دارد. اما در مرحله اول می‌توان با خود آزمایی تا حدی توده‌های غیر متعارف را در بافت سینه تشخیص داد و غیر از این، دو روش تشخیصی ماموگرافی و سونوگرافی بسیار بسیار کمک کننده است.
ماموگرافی چیست؟
در واقع ماموگرافی یک عکس رادیوگرافی ساده از پستان و ابزاری برای کشف زودرس سرطان های غیر قابل لمس پستان است. ماموگرافی می تواند سرطان پستان را ده سال قبل از آن که قابل لمس شود، شناسایی کند. همه زنان چهل ساله و بیشتر باید هر دو سال یکبار ماموگرافی انجام دهند. زنانی که افراد درجه یک آنها (یعنی مادر یا خواهرشان) مبتلا به سرطان باشند باید از ۳۵ سالگی ماموگرافی سالانه انجام دهند.
انجام ماموگرافی سرطان‌زا نیست
برخی انجام ماموگرافی را زمینه ساز سرطان می‌دانند اما خطرات ناشی از برخورد اشعه ایکس با سینه در ماموگرافی آنقدر ناچیز است که می‌توان ان را نادیده گرفت. حتی اگر یک خانم از ۴۰ سالگی تا ۹۰ سالگی هر سال ماموگرافی انجام دهد.
ماموگرافی برای چه کسانی لازم است؟
به طور عمده انجام ماموگرافی در دو گروه یکی بیمارانی که دارای علائم هر یک از بیماری‌های سینه مانند عفونت، توده یا غیره باشند و یکی در زنان سالم بالای ۵۰ سال ضروری است.
در بیماران علامت دار که توده مشکوک به سرطان باشد یا با کیست‌ها و توده‌های دیگر همراه باشد پزشک انجام ماموگرافی را ضروری می‌داند، همچنین در افراد مبتلا به سرطان سینه برای پیگیری بیماری انجام ماموگرافی ضروری است. در زنان سالم ماموگرافی به عنوان یک روش تشخیص زودرس استفاده می‌شود که به این ترتیب که یک ماموگرافی پایه در سنین ۳۵ تا ۳۹ سالگی انجام می‌شود و سپس از سنین ۵۰ سالگی به بعد بر حسب نظر پزشک هر دو سال یک بار انجام ماموگرافی ضروری است.
سونوگرافی جایگزین ماموگرافی نیست
در این روش از امواج صوتی برای ایجاد تصویر از نقاط مختلف بدن از جمله سینه استفاده می‌شود و اشعه ایکس هیچ نقشی ندارد. در مواردی که بافت سینه بسیار متراکم باشد یا سن بیماری کمتر از ۳۰ سال باشد، پزشک سونوگرافی را تجویز می‌کند. نباید فراموش کرد که سونوگرافی به هیچ عنوان جایگزین ماموگرافی نیست بلکه به عنوان وسیله کمکی از آن استفاده می‌شود.در حال حاضر سونوگرافی بهترین روش تشخیص کیست‌های سینه است که در معاینات شبیه توده‌های تو پر و سفت خود را نشان می‌دهد.
کاربردهای ماموگرافی
√ برای بیماریابی زنان بالای ۴۰ سال از نظر سرطان پستان.
√ ارزیابی بیمارانی که توده پستان مشکوک دارند.
√ پیگیری سرطان پستان درمان شده با برداشتن قسمتی از پستان و رادیوتراپی.
√ پیگیری پستان مقابل در فردی که یک پستان به خاطر سرطان برداشته شده است.
رعایت این توصیه ها هنگام گرفتن ماموگرافی به شما کمک می کند:
* هنگام انجام ماموگرافی از موارد خوشبو کننده، پودر یا کرم در زیر بغل استفاده نکنید چرا که ممکن است در کیفیت تصویر تاثیر بگذارد.
* ماموگرام در هفته پیش از پریودشدن انجام ندهید، زیرا در این مدت سینه ها متورم و دردناک است.
* اگر ایمپلنت سینه دارید، به تکنسین قبل از انجام ماموگرافی خبر دهید.
* پیراهنی بپوشید که براحتی بتوانید از سر آن را درآورید. در آوردن لباس بالاتنه کافی نیست.
* همیشه مکان و زمان ماموگرافی‌ها و نمونه‌برداری‌های احتمالی را یادداشت کنید.
* ماموگرافی‌های قبلی را دور نیندازید، حتی اگر طبیعی و بدون هیچ ضایعه‌ای بوده باشد زیرا مقایسه آنها با ماموگرافی آینده به تشخیص ضایعات کمک می‌کند.
*بهتر است ماموگرافی را در مرکزی انجام دهید که در روز تعداد زیادی بیماری در آنجا ماموگرافی می‌شوند و تیم پرسنل مهارت بیشتری دارند.
* ماموگرام های قبلی خود را به همراه ببرید.
گردآوری:مجله اینترنتی دلگرم