گاوزبان (Borago officinalis) گیاه علفی و یکساله است که ارزش دارویی دارد. گاوزبان احتمالاً از شمال آفریقا به نواحی دیگر راه یافته و امروزه در منطقه مدیترانه، نواحی شمال آفریقا و قسمت‌هایی از خاورمیانه می‌روید. گل، برگ و سرشاخه‌های گلدار آن به مصرف دارویی می‌رسد. گاو در زبان ترکی به معنی آبی هم آمده است و گل گاو زبان یعنی گلی که برگی آبی دارد.
این گیاه یکی از غنی‌ترین منابع اسیدهای چرب اصلی بشمار می‌رود بطوریکه از آن به عنوان غنی‌ترین منبع شناخته‌شده برای (Gamma Linoenic Acid (GLA معرفی شده‌است. گل گاوزبان از اردیبهشت تا شهریور گل می‌دهد.[۱]
محتویات
۱ خواص
۲ مضرات
۳ نحوه استفاده
۴ گیاه‌شناسی
۵ منابع
خواص
جهت مشکلات پوستی، مثل اگزما مصرف می‌شود. همچنین گل گاوزبان به دلیل داشتن مقدار زیادی کلسیم و آهن و مواد مغذی مثل پتاسیم، روی، ویتامین های C و B و بتاکاروتن برای خانمهایی که دچار کمبود این مواد ضروری هستند مفید می‌باشد.
مضرات
این گیاه دارای مقدار زیادی مواد شیمیایی به نام آلکالوئید های پیرولیزیدینی (PAS)است که مصرف زیاد این گیاه در دوز بالا یا در دراز مدت، میتواند باعث بروز سرطان کبد و یا آسیب به این عضو مهم شود.
نحوه استفاده
به صورت دم کرده مصرف می‌شود و برخی مقداری فندق هم با آن مصرف میکنند.
گیاه‌شناسی
گاوزبان گیاهی است علفی و یکساله که ارتفاع ساقه آن تا ۶۰ سانتیمتر می‌رسد ساقه آن شیاردار و خاردار می‌باشد. برگ‌های این گیاه ساده و پوشیده از تارهای خشن است. گلهای آن به رنگ آبی، سفید و بنفش می‌باشد.
معروف ترین اسم محلی این گیاه گل گاو زبان است. از نام‌های معروف دیگر محلی می‌توان از نام‌هایی مانند برنجاس و گانیل. نام برد که این اسم‌ها بیشتر در میان عشایر قشقایی جنوب استان فارس و حاشیه خلیج فارس مورد استفاده قرار می‌گیرد.
گاوزبان گیاهی مقاوم به شوری است که قادر به جذب یون‌های سدیم، کلر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم از خاک می‌باشد و می‌توان از این گیاه برای خارج ساختن این یون‌ها از خاک و اصلاح خاک‌های شور و قلیا استفاده کرد.[۳] در ویکی‌پدیای زبان‌های دیگر به ترکیبات سمی و آلکالوئیدی این گیاه هم اشاره شده.
گل گاوزبان این گیاه آرام بخش در درمان جوش‌های دهانی آفت دهانی تاثیری شگرف دارد.
خانم نورالهی متخصص طب سنتی گفت: گل گاو زبان دارای طبیعت گرم و اثر نشاط آور و مقوی دارد، در واقع گل گاو زبان یک گیاه علفی به طول ۴۰-۷۰ سانتی متر است، این گیاه در معالجه تب‌های دانه‌ای مانند سرخک، آبله مرغان تاثیر چشمگیری دارد و در درمان دردهای دهان ناشی از سنگ کلیه و دفع سنگ مثانه و کلیه تاثیر فراوان دارد.
وی افزود: این گیاه آرام بخش، در درمان جوش‌های دهانی و آفت دهانی تاثیر شگرف می‌گذارد و معمولا دمنوش‌های این گیاه برای سرماخوردگی و در بعضی مواقع سرفه‌های خشک در فصل سرما جوشانده‌ای قدرتمند و مرهمی قوی است.
وی اذعان دانست:هر خوراکی و یا گیاه دارای برخی محاسن و مضرات هستند، افرادی که از این گیاه استفاده میکنند سعی کنند به حد اندازه از این دمنوش استفاده کنند و مصرف بیش از حد آن برای هیچ گروه سنی و جنسیت توصیه نمی‌شود.
گردآوری توسط:مجله اینترنتی جوانیها