اسطوخدوس گیاه آرام بخش
«اسطوخدوس» گیاهی است از تیره‌ی نعناع و نام‌های دیگر آن «لاواند»، «خراما»، «خزامی»، «آلاله» و «آلاله تلخ» است. این گیاه از تیره نعناعیان است و در این تیره، چهارده گیاه طبی وجود دارد. ما از نظر اهمیتی که این گیاهان در طب دارند نام این چهارده گیاه را ذکر می کنیم که عبارتند از: اسطخدوس، پونه، آویشن شیرازی، آویشن کوهی، فرنجمشک، مریم گلی، مریم نخودی، اکلیل کوهی، مرزنجوش، بادرنجبویه، مرزه، گزنه، زوفا و ریحان سبز.
اسطوخدوس گیاه آرام بخش
اسطوخدوس گیاهی است از تیره‌ی نعناع که به شکل بوته‌ای پر پشت و کوچک به بلندی ۳۰ تا ۶۰ سانتی‌متر دارای ساقه های متعدد یا پرشانه و ساقه‌های آن چهارگوش است و همه‌ی قسمت‌های این گیاه، بوی تندی دارد.
اسطوخودوس گیاهی است چند ساله به شکل بوته کوچک به بلندی نیم متر خیلی پرشاخه، ساقه‌های آن ۴گوشه، برگ‌های آن دراز، متقابل، پوشیده از کرک سفید پنبه‌ای. برگ‌های آن که در بهار ظاهر می‌شود به رنگ بنفش تیره به صورت سنبله. اسطوخودوس دارای برگ‌ها و کرک‌های معطر است. برگ‌های این گیاه باریک و دراز با لبه‌ی برگشته و متقابل و پوشیده از کرک سفید پنبه‌ای است و طبیعت آن گرم و خشک است.
نام علمی Lavandula stoechas L
اسطخدوس به سبب خواص متعدد طبی که دارد از قرن ها پیش مورد توجه محافل پزشکی کشورهای اروپایی قرار گرفته، در قرن حاضر نیز تحقیقات تازه ای روی آن انجام شده است و آن را در طب به کار می برند، ولی در عطرسازی بیشتر مورد استعمال دارد.
هم اکنون در کشورهای فرانسه، انگلستان، سویس، اسپانیا، ایتالیا، روسیه و سایر کشورهای اروپایی از این گیاه استفاده می کنند و در بسیاری از مناطق علاوه بر اینکه همه ساله مقدار زیادی از آنچه به طور خودرو وجود دارد، مورد مصرف قرار می گیرد. مقدار متنابهی هم کشت می شود؛ مثلاً در کوه فرانتو در فرانسه، تقریباً به مساحت یازده هزار هکتار به طور خودرو وجود دارد و در آلپ های سفلی همه ساله متجاوز از هزار هکتار در زیر کشت قرار می گیرد که از آن ده هزار تن است که ۱۰۰-۸۰ تن اسانس از آن می گیرند. همین نمونه برای اثبات اهمیت مصرف اسطخدوس در کشور فرانسه کافی است.
اسطوخدوس گیاه آرام بخش
خواص درمانی گیاه اسطوخدوس
– ۱۰ گرم این گیاه را در یک لیوان آب جوشانده و سپس آب صاف کرده‌ی آن را با ۲۵۰ گرم عسل مخلوط کرده و به‌تدریج خورده شود، سردردهای مزمن را درمان می‌کند.
– هر روز میان وعده‌های صبحانه، نهار و شام هر بار نوشیدن یک فنجان از دم‌کرده‌ی آن، عصبانیت را برطرف کرده و سرگیجه را درمان و سردرد های میگرنی را نیز درمان می‌کند.
– مالیدن و شست‌وشو با آب جوشانده‌ی گرم آن برای درمان نقرس و بیماری‌های رماتیسمی و کوبیدگی و دررفتگی‌های عضوی و خون‌مردگی‌ها مفید است.
– حمام با آبی که حاوی اسانس «اسطوخدوس» باشد، ضدسرماخوردگی است.
– اعصاب را آرام کرده، نیرو بخش، از بین برنده‌ی خارش و بیماری‌های قارچی و ضد افسردگی و افکار پریشان است.
– پنج گرم از آن را دم کرده و نوشیدن آب صاف کرده‌ی آن، لطیف‌کننده‌ی اعضای بدن و مقوی اعصاب و مفرح روح است و برای افرادی که زیاد عصبانی می‌شوند، مفید است.
اسطو خودوس خشک را که در کیسه ای بریزند و در قفسه لباس یا ملحفه جات و لباس قرار دهند نه تنها آنها را معطر و تازه نگه می دارد بلکه مانع از پرورش بید می شود و این حشره را دور می کند. اسطو خودوس را در دسته گلهای خشک شده ای که معمولاً برای خوشبو کردن اماکن بکار می برند استفاده می کنند. اسطو خودوس متبلور را برای تزیین کیک و یک نوع شیرینی مخصوص به کار می برند.
در گذشته آب اسطو خودوس را اغلب بانوان به عنوان عطر مصرف می کردند. علیرغم اینکه زمان تغییر کرده است لیکن هنوز برای رفع بعضی سردردهای خفیف یا زکام یا معطر کردن هوای اتاق بیمار به ویژه مواقعی که بوی نامطبوع وجود داشته باشد اسطو خودوس را به کار می برند.
گردآوری: جوانی ها