مسافران معمولا با شروع حرکت هواپیما روی باند دچار استرس و حمله‌های عصبی می‌شوند و این حمله‌ها با بلند شدن هواپیما از زمین به اوج خود می‌رسد. گاه برخی افراد به محض نشستن روی صندلی دچار ترس از فضای بسته شده و خود را در محیط هواپیما گرفتار می‌بینند. علائم این اشخاص از اضطراب ساده تا حمله‌های عصبی شدید در نوسان است. این استرس و ناراحتی‌ها اغلب به طور ناگهانی با علائمی چون تپش قلب و تعرق شروع می‌شود. لرزش، تنگی نفس، سرگیجه، مشکلات گوارشی و بیهوشی از دیگر علائمی است که در اثر ترس از دست دادن کنترل و حتی ترس از مرگ در مسافر ایجاد می‌شود.
تغییرات فشار هواپیما هنگام بلند شدن و فرود آمدن باعث ایجاد گوش درد می شود.
چگونه از عوارض پرواز مانند تهوع، در ساق پا و تنگی نفس جلوگیری کنیم؟
بدن انسان مطابق با شرایط زمین طراحی شده است و دورشدن از سطح آن می تواند برای سلامت مخاطره آمیز باشد. البته این نگرانی با پیشرفت های امروزی برطرف شده و مسافران هوایی می توانند با خیال راحت به مقصد برسند. با این حال هنوز هم گاهی شاهد وخیم شدن حال برخی مسافران و فرود اضطراری دنبال آن هستیم؛ واقعه ای که هم جان فرد را به خطر می اندازد و هم باعث اتلاف وقت و هزینه سایر مسافران و شرکت هواپیمایی می شود.
در چنین شرایطی معمولا مسافر مقصر است چرا که از دیدگاه آیین نامه ها و مقررات سازمان بین المللی هوانوردی این وظیفه مسافر است که هنگام تهیه بلیت، شرکت هواپیمایی را از نوع بیماری و شرایط جسمانی خود مطلع کند تا در صورت لزوم برای او شرایط ویژه فراهم یا به کل از سفر منع شود. در این مطلب به بررسی دانستنی ها و مراقبت های سلامت در سفرهای هوایی می پردازیم.
در ادامه مطلب با جوانی ها همراه باشید .
اگردچار تهوع می شوید…
افرادی که حین سفرها دچار بیماری مسافرت (حالت تهوع، سرگیجه، استفراغ، بی اشتهایی و…) می شوند، بهتر است ساعتی قبل از شروع مسافرت و حین مسافرت از خوردن و آشامیدن زیاد بپرهیزند و با پزشک خود در مورد مصرف داروهای مخصوص این وضعیت مانند قرص «دیمن هیدرینات» مشورت کنند.
علاوه بر دارو، این مسافران باید از هوای سرد تهویه شده به طور مستقیم در صورت ایجاد این حالت استفاده کنند و برای گم شدن احساس عدم تعادل و سرگیجه به خط افق خیره شوند. توجه داشته باشید که کودکان زیر ۸ سال و اشخاصی که دچار مسمومیت هستند نباید از «دیمن هیدرینات» به دلیل آثار آرامبخش آن استفاده کنند.
اگر دچار گرفتگی گوش می شوید…
تغییرات فشار داخل هواپیما هنگام بلند شدن و فرود آمدن ممکن است باعث ایجاد گوش درد به دلیل خنثی نشدن فشار منفی داخل گوش میانی شود به خصوص اگر فرد دچار عفونت های دستگاه فوقانی تنفس باشد. در این صورت مسافر احساس پری یا بسته شدن گوش پیدا می کند.
برای جلوگیری از این حالت، بیماران با عفونت دستگاه فوقانی تنفس باید نیم ساعت قبل از نشستن پرواز از قرص های آنتی هیستامین استفاده کنند. جویدن آدامس، مکیدن شکلات و به دهان گرفتن پستانک توسط نوزادان یا کودکان نیز باعث به کارگیری عضلات بلع و جلوگیری از گوش درد هنگام سفر می شود.
زمان بلندشدن هواپیما نیز می توان با انجام مانور «والسالوا» از گرفتگی گوش جلوگیری کرد. برای این کار باید ابتدا یک نفس عمیق بکشید و هوا را در ریه ها ذخیره کنید. سپس دهان را ببندید، با انگشتان خود سوراخ های بینی را بگیرید و سعی کنید هوا را از بینی بیرون بدهید (درست مانند حالتی که هنگام پاک کردن بینی انجام می دهیم). به این ترتیب هوار وارد گوش میانی می شود و فشار آن به طور مساوی خارج خواهدشد. البته انجام این مانور هنگام سرماخوردگی توصیه نمی شود.
اگر دچار درد ساق پا می شوید…
در مسافرت های طولانی به علت محدودیت در حرکت اندام ها و کندی جریان خون، امکان ورم ساق و اطراف قوزک پا وجود دارد. این حالت در بیماران قلبی و خانم هایی که از قرص ضدبارداری استفاده می کنند خطر ایجاد لخته خون و ترومبوفلبیت را بالا می برد، بنابراین توصیه می شود مسافران در مواقعی که اجازه دارند، داخل هواپیما حرکت کنند و راه بروند یا حین نشستن عضلات خود را منقبض و منبسط کنند تا گردش خون در اندام ها افزایش پیدا کند. استفاده از جوراب های مخصوص طبی هم مفید است.
اگر بی خواب می شوید…
در مسافرت های هوایی به علت خشکی هوا و افزایش تنفس به دنبال استرس، تبخیر آب بدن بیشتر و فرد دچار کم آبی می شود، بنابراین حتما باید در طول سفر به اندازه کافی آب بنوشید و از مصرف نوشیدنی های مدر و کافئین دار مثل قهوه و چای اجتناب کنید. کافئین علاوه بر ایجاد کم آبی می تواند باعث افزایش تحریک پذیری، استرس و بی خوابی شود.
اگر دچار تنگی نفس می شوید…
استرس ناشی از پرواز بسیار شایع است و می تواند باعث تند نفس زدن و اختلال در سیستم ریوی و اکسیژن رسانی شود. در این حالت توصیه می شود فرد در هوای دم خود مجددا دم و بازدم انجام دهد یعنی کیسه ای در اختیار او قرار می گیرد که باید چند بار در آن نفس بکشد. این کار باعث می شود دی اکسید کربن خون بالا برود و حالت تنگی نفس برطرف شود. باید توجه داشته باشید که تنگی نفس در این حالت ارتباطی با سیستم اکسیژن رسانی هواپیما ندارد و بر اثر استرس دچار این حالت می شوید. برای کاهش ترس از مسافرت با هواپیما نیز می توان از قرص های آرامبخش با دستور پزشک معالج استفاده کرد.
عوارض پرواز با هواپیما
توصیه های طبی پرواز
• حداقل ساعت ۱۳ ساعت قبل از پرواز از افراط در مصرف نوشابه و مواد غذایی نفاخ مانند لوبیا، پیاز، خیار و میوه های خام خودداری کنید. ۲ وعده غذای قبل از مسافرت نیز بهتر است سبک و زودهضم باشد.
• از پوشیدن لباس های تنگ برای سفر خودداری کنید و لباس راحت و مناسب بپوشید.
• عینک اضافی و شماره عینک خود را همراه داشته باید.
• مقداری دارو تحت نظر پزشک خود همراه داشته باشید.(مانند داروهای مسکن،سرماخوردگی ، آنتی بیوتیک، داروهای مخصوص معده، داروی ضداسهال، داروی آرامیخش، داروی ضد تهوع و سرگیجه و…)
• بیماران قلبی، دیابتی ها، مبتلایان به فشار خون بالا و… لازم است داروهای مخصوص خود و فهرست آنها را در کیف دستی قرار دهند و داخل هواپیما ببرند تا در صورت لزوم از آنها استفاده کنند.
• اثرگذاری بعضی از داروها و اسپری های دارویی در اختلاف فشار سفر هوایی کاهش می یابد، بنابراین بیماران باید در این مورد با پزشک خود مشورت داشته باشند.
• در مورد ایدز، هپاتیت و سایر بیماری های شایع منطقه مقصد و واکسیناسیون های لازم با پزشک خود مشورت کنید.
موارد منع طبی پرواز
در حال حاضر تمامی شرکت های هوایی دارای مراکز پزشکی هوایی هستند و مسافران می توانند برای مشاوره قبل از پرواز به آنها مراجعه کنند. دریافت مجوز پرواز از پزشکان هوایی برای تعدادی از مسافران ضرورت دارد. از مهم ترین موارد منع طبی پرواز و مواردی که به مشورت های طبی نیاز دارد، می توان به این فهرست اشاره کرد:
• بعد از عمل جراحی
• کسانی که شکستگی عضو یا اعضا و گچ گرفتگی دارند.
• بیماران اعصاب و روان که برای دیگران مزاحمت ایجاد می کنند.
• بیمارانی که همراه نیاز دارند.
• بیماران قلبی- عروقی مانند کسانی که دچار سکته قلبی و مغزی شده اند یا فشار خون غیرقابل کنترل دارند.
• بیماران ریوی به خصوص کسانی که دچار تنگی نفس و آسم هستند.
• افراد دارای بیماری مسافرت (حالت تهوع و سرگیجه در اثر تکان خوردن وسیله نقلیه)
• خانم های باردار (تا قبل از هفته ۳۲ بارداری اجازه پرواز دارند.)
• نوازدان در هفته اول زندگی (ترجیحا تا ۴ هفتگی نوزادان را سوار هواپیما نکنید.)
• مبتلایان به بیماری های گوش و حلق و بینی مانند سینوزیت های شدید، گوش درد و… (کسانی که عمل جراحی بینی یا گوش داشته اند نیز بهتر است در ۲ هفته اول بعد از عمل سوار هواپیما نشوند.)
• افراد مبتلا به بیماری های واگیر و عفونی
• افراد مبتلا به بیماری های خونی مانند کم خونی و سرطان های خون
• افراد مبتلا به بیماری های پوستی به خصوص عفونت های پوستی غیرقابل تحمل
• افراد مبتلا به بیماری های گوارشی مانند زخم های خونریزی دهنده و معده و اثنی عشر
• افراد مبتلا به فتق های بزرگ شکمی و انسداد روده
• بیماران ناتوان با کهولت سن و ضعف مزاج
• افرادی که اخیرا اهدای خون داشته اند. (به دلیل کاهش ظرفیت اکسیژن رسانی خون بهتر است تا ۷۲ ساعت سوار هواپیما نشوند.)
• بیماران با ضربه های مغزی و شکستگی جمجمه
• بیماران بیهوش یا در حالت اغما
• بیمارانی که معلولیت دارند و به صورت خوابیده سفر می کنند.
