راه های شناخت تنبل شدن تخمدان
کم کاری تخمدان از بیماری های مشهور در خانمها است که بیشتر به دلیل ارثی بودن در فامیل (خواهر، مادر، عمه، خاله و…) رخ میدهد. عمده ترین نشانه این بیماری، عادت ماهیانه دیر به دیر و بعضی وقتها هر چند ماه یکبار است.توضیح این که اصولا قاعدگی طبیعی هر ۲۸ تا ۳۰ روز یکبار است و این فاصله می تواند از هر ۲۱ روز تا ۳۵ روز یکبار هم باشد، اما اگر طولانی تر از این زمان باشد یعنی از شروع یک قاعدگی تا شروع بعدی بیش از ۳۵ روز طول بکشد نیاز به بررسی و مراجعه به پزشک دارد.برخلاف تصور عمومی، بروز این اتفاق در سنین پایین (۱۶ ـ ۱۷ سالگی) بی اهمیت نیست و بیماری کم کاری تخمدان ـ که به آن در اصطلاح علمی تخمدان پلی کیستیک میگوییم ـ می تواند از همین زمان شروع شود.
از علائم این بیماری، زیادشدن هورمون های مردانه یا اثرات آن است. یعنی ممکن است در آزمایش خون، هورمون تستوسترون یعنی هورمون مردانه زیاد بوده یا سطح هورمون طبیعی باشد، ولی فقط علائم افزایش این هورمون ها به صورت افزایش موهای زائد یا آکنه بروز کند.افزایش موهای زائد به معنی افزایش مو های نواحی خاصی از بدن است که مهم ترین نقاط آن شامل ناحیه فوقانی لب، چانه، روی جناغ سینه، اطراف ناف و روی ران هاست. در این نواحی به دلیل حساس بودن ریشه های مو به هورمون های مردانه، مو ها زبر، خشن و سیاه تر از معمول رشد می کنند.توضیح این که ساعد و ساق نواحی حساس به هورمون نبوده و پرمویی در این نواحی عمدتا سرشتی است و ربطی به هورمون ها ندارد.
از دیگر علائم این بیماری، بروز چاقی و آکنه (جوش های صورت در سن بلوغ) در سنین شروع قاعدگی است که اغلب این علائم با قاعدگی های دیر به دیر همراه است. از علائم آزمایشگاهی دیگر این سندرم، مقاومت به انسولین است که در نهایت می تواند به دیابت منجر شود.به این ترتیب بیمارانی که مبتلا به تنبلی تخمدان هستند در واقع استعداد ابتلا به دیابت را دارند و در صورتی که پرخوری کنند و وزن مناسب نداشته باشند در سنین میانسالی مبتلا به دیابت خواهند شد. ابتلا به دیابت بارداری نیز در این بیماران کاملا امری محتمل است. یکی از مهم ترین تبعات این بیماری نازایی است که در حدود ۴۰ درصد مبتلایان وجود دارد.
همچنین احتمال سرطان پستان و رحم در این افراد بیشتر از افراد عادی است. احتمال ابتلا به بیماری های فشار خون و بیماری قلبی و نیز دیابت در سال های بعد در این افراد زیادتر است از مهم ترین علائم این سندرم که علت نامگذاری آن به عنوان تخمدان پلی کیستیک است، دیده شدن کیست های متعدد کوچک در تخمدان ها در سونوگرافی است.سایز این کیست ها معمولا زیر ۱۰ میلی متر بوده (۹ ـ ۲ میلی متر) و به تعداد زیاد در هر تخمدان است و برخلاف کیست های بزرگ تر و منفرد تخمدان، این کیست ها معمولا طی دو تا سه ماه بعد از بین نمی رود. به علاوه در سونوگرافی این افراد معمولا سایز تخمدان ها بزرگ تر از حد عادی است.
برای جلوگیری از عوارض فوق باید به درمان بیماری اقدام کرد. هدف از درمان، منظم شدن عادت ماهانه و در نتیجه تخمک گذاری منظم تخمدان هاست. این کار در درجه اول با کاهش وزن (در بیمارانی که وزن بالاتر از نرمال دارند) و ورزش منظم در کنار مصرف داروهای مناسب انجام می شود.سندرم تخمدان پلی کیستیک که در برخی موارد از آن به عنوان کم کاری تخمدان یاد می شود از بیماری های شایع در زنان است و به دلیل عوارضی که می تواند داشته باشد، بسیار مهم است.این سندرم اغلب با وجود سابقه در بستگان (خواهر، مادر، عمه، خاله و…) اتفاق می افتد و در واقع مجموعه ای از علائم است که می تواند در یک نفر همه این علائم باشد یا تنها برخی از آنها خود را نشان دهد.
مهم ترین علامت این سندرم، تخمک گذاری های کم و نامنظم ، عدم تخمک گذاری به مدت طولانی و حتی طی ماه هاست که این مشکل خود را به صورت پریودهای دیر به دیر و گاهی هر چند ماه یک بار نشان می دهد. اصولا قاعدگی طبیعی هر ۲۸ تا ۳۰ روز یک بار است و این فاصله می تواند از هر ۲۱ روز تا ۳۵ روز یک بار هم باشد. اما اگر طولانی تر از این زمان باشد یعنی از شروع یک قاعدگی تا شروع بعدی بیش از ۳۵ روز طول بکشد نیاز به بررسی و مراجعه به پزشک دارد. برخلاف تصور عمومی بروز این اتفاق در سنین پایین (۱۷ـ ۱۶ سالگی) بی اهمیت نیست و حتی بیماری کم کاری تخمدان یا تخمدان پلی کیستیک می تواند از همین زمان شروع شود.
از علائم دیگر این سندرم زیاد شدن هورمون های مردانه یا علائم آن است؛ یعنی می تواند این هورمون ها زیاد شوند یا فقط علائم افزایش این هورمون ها به صورت افزایش موهای زاید یا آکنه بروز کند. افزایش موهای زاید به معنی افزایش موهای نواحی خاصی از بدن که معروف ترین آن ناحیه فوقانی لب و چانه است اتفاق می افتد و در این نواحی به دلیل حساس بودن ریشه های مو به هورمون های مردانه، موها زبر، خشن و سیاه تر از معمول رشد می کنند.
همانطور که گفته شد از نظر آزمایشگاهی میزان هورمون های مردانه در این بیماری می تواند افزایش نیابد اما علامت هیرسوتیسم با پرمویی وجود داشته باشد. علامت پرمویی در ۷۰ درصد کسانی که سندرم تخمدان پلی کیستیک دارند، روی می دهد.از دیگر علائم این بیماری بروز چاقی و آکنه (جوش های صورت در سن بلوغ) و هیرسوتیسم یا پرمویی بخصوص در سنین شروع پریود است. اغلب این علائم با پریودهای دیر به دیر همراه است. هرچند این سندرم می تواند بدون تاخیر پریود هم رخ دهد.از علائم آزمایشگاهی دیگر این سندرم مقاومت به انسولین است که در نهایت می تواند منجر به دیابت شود.
از مهم ترین علائم این سندرم که علت نامگذاری آن به عنوان تخمدان پلی کیستیک است، دیده شدن کیست های متعدد کوچک در تخمدان ها در سونوگرافی است. سایز این کیست ها معمولا زیر ۱۰ میلیمتر بوده (۹ ۲ میلیمتر) و به تعداد زیاد در هر تخمدان می باشد و برخلاف کیست های بزرگ تر و منفرد تخمدان معمولا طی ۲ تا ۳ ماه بعد از بین نمی روند. به علاوه در سونوگرافی این افراد معمولا سایز تخمدان ها بزرگ تر از حد عادی است. البته این علامت هم مثل سایر علامت های این سندرم در همه افراد دیده نمی شود. در مورد عوارض و درمان این سندرم هفته آینده خواهیم نوشت.
گردآوری:
مطالب مرتبط:
مشکلات استفاده از دستمال کاغذی برای خانم ها !
نکته هایی برای کاهش درد دوران قاعدگی
کیست تخمدان چیست + علائم