بیماری استخوان و پوکی استخوان یکی از بیماری های شایع در میان میانسالان می باشد این بیماری باید پیشگیری شود در مطلب زیر راههای تقویت استخوان رو براتون گذاشتم.
استخوان های بدن از بافت سخت و محکمی به نام بافت استخوانی تشکیل شده است. استخوان یک بافت زنده است. رشد میکند، تغذیه میکند، تغییر شکل میدهد و میمیرد.استخوان از سلول هایی تشکیل شده که به آنها سلول های استخوانی یا استئوسیت Osteocyte میگویند. این سلول ها در کنار یکدیگر قرار نداشته و از هم فاصله زیادی دارند. فاصله بین این سلول ها را ماده ای بنام ماده بین سلولی پر کرده است. این ماده را ماتریکس Matrix هم میگویند. این ماده یک داربست و شبکه سه بعدی از پروتئین و مواد قندی بخصوصی تشکیل شده که روی آن املاح کلسیم رسوب کرده است. این املاح کلسیم عمدتاً از جنس هیدروکسی آپاتیت Hydroxyapatite هستند.
طرز قرار گرفتن و ساختمان ماده بین استخوانی نظم خاصی داشته وبطوریکه املاح معدنی آن به شکل تیغه های مدور متحد المرکزی در کنار هم قرار دارند. به این تیغه ها لاملا Lamella میگویند. در مرکز این دوایر متحد المرکز تیغه ای شکل، کانال توخالی وجود دارد که حاوی عروق و اعصاب است. به این کانال یا مجرا کانال هاورس Haversian canal میگویند. یک مجرای هاورس و ۶-۵ تیغه استخوانی دایره ای که دور آنرا گرفته اند یک ساختمان ظریف را درست میکند که به آن سیستم هاورس Haversian system میگویند.
عروقی که در کانال هاورس سیر میکنند وظیفه تغذیه سلول های استخوانی یا استئوسیت ها را به عهده دارند. هر سلول استخوانی در یک محفظه کوچک به نام لاکونا Lacuna قرار دارد. لاکونا ها از طریق مجاری باریکی به کانال هاورسی متصل هستند و از آن طریق اکسیژن و مواد غذایی را به استئوسیت ها میرسانند. فاصله لاکوناها تا کانال هاورس از یک دهم میلیمتر کمتر است.
استخوان شامل ماده زمینه‌ای و سلولهای بافت استخوانی است. ماده زمینه‌ای به دو صورت بی‌شکل و شکل‌دار وجود دارد. ماده زمینه‌ای بی‌شکل شامل مواد کانی نظیر فسفات و کربنات کلسیم و منیزیم ، یون سیترات ، یون فلوراید ، سدیم و پتاسیم است. مواد آلی شامل کندروایتین سولفات C و Aو پروتئینی به نام استئوموکوئید و مواد آلی دیگری است که عبارتند از: استئونکتین ، که بلورهای کانی را به کلاژن وصل میکنند. استئوکلسین که کلسیم را به خود می‌بندد. سیالوپروتئین و پروتئین شکل دهنده استخوان.
ماده شکل‌دار زمینه استخوان کلاژن I است. کلاژن به صورت یک هسته مرکزی است که مواد کانی بر روی آن رسوب کرده‌اند. کل این ترکیبات بلورهای هیدروکسی آپاتیت را تولید میکنند. هیدروکسی آپاتیت تیغه‌های استخوانی را به شکل دوایر متحدالمرکز می‌سازد. علاوه بر اینها ماده سومی بنام سیمان وجود دارد که اولاً رشته‌های کلاژن را به یکدیگر می‌چسباند، ثانیاً سیستمهای هاورسی را به یکدیگر متصل میکند و شکل منظمی به آنها میدهد. سلولهای بافت استخوانی بر چهار نوع‌اند که همزمان قابل رویت نیستند.
استخوانها از هر دو نوع الاستیک (قابل انعطاف) و سخت هستند. الاستیسیته (انعطاف‌پذیری) آنها ناشی از ماده آلی (پروتئین) موجود در آنهاست، و این در حالی است که سختی آن وابسته به ماده غیرآلی (املاح معدنی مثل کلسیم و فسفر) موجود در آنهاست. با توجه به سن، درصد مواد آلی و غیرآلی موجود در استخوانها فرق میکند. با افزایش سن، درصد مواد غیرآلی افزایش می‌یابد، انعطاف‌پذیری استخوانها کاهش می‌یابد، و استعداد شکنندگی استخوان زیاد میشود.[نیازمند منبع]
استخوان ها ی بدن از لحاظ آرایش قرار گرفتن تیغه های استخوانی و تراکم استخوانی به دو دسته تقسیم میشوند
استخوان های کورتیکال Cortical bone :در این استخوان ها سیستم های هاورسی بصورت متراکم و فشرده ای در کنار یکدیگر قرار میگیرند. این استخوان ها بسیار سخت و محکم هستند و در تصویر رادیولوژی به رنگ سفیدتری دیده میشوند.
استخوان های اسفنجی Cancellous bone : در این استخوان ها در بین تیغه های استخوانی فضاهای توخالی وجود دارد که حاوی مغز استخوان است. یکی از وظایف این مغز استخوان تولید سلول های خونی است. استخوان های اسفنجی به خاطر همین فضاهای خالی، تراکم کمتری داشته و مانند اسفنج متخلخل هستند. در این استخوان ها مقدار وجهت قرار گرفتن تیغه ها بسته به نیروهایی است که به استخوان وارد میشود. هرچه استخوان تحت تاثیر نیروهای بیشتری باشد تراکم این تیغه ها بیشتر و تیغه ها قویترند. جهت قرار گرفتن تیغه ها هم در جهت و امتداد نیروهایی است که به استخوان وارد میشوند.
بیماری‌های استخوان منتظر نمی‌مانند تا در ۵۰ سالگی به فکر تقویت استخوان هایتان بیفتید. از هر ۵ نفر یک نفر دچار پوکی استخوان تمام عیار میشود.
شاید ساده باشد که در جوانی، تقویت استخوانها را نادیده بگیرید. با این حال بیماری‌های استخوان منتظر نمی‌مانند تا در ۵۰ سالگی به فکر تقویت استخوان‌هایتان بیفتید.
در یک مدل سازی استخوان زنده، فیزیو لوژیست‌ها ساختار و شکنندگی استخوانها را بررسی کردند. آنها تخمین زدند که انسان در طول حیات خود حدودا ۱۱ بار اسکلت خود را باز سازی می کند. در جوانی ما شکل جدیدی از استخوان را سریعتر شکل می‌دهیم و سریعتر استخوان‌های پیر شده را از دست می‌دهیم. در این شرایط در سنین ۲۵ الی۳۰ سالگی، انسان از بیشترین تراکم استخوان برخوردار است و از این پس به آرامی این تراکم را از دست میدهد.
تحقیقات نشان میدهد، نیمی از زنان ۵۰ سال به بالا در ایالات متحده که دچار شکستگی لگن میشوند، مبتلا به ضعف استخوان هستند. و از هر ۵ نفر یک نفر دچار پوکی استخوان تمام عیار است.
تاکنون دارو‌های زیادی چون فوزاماکس، اکتونل و … برای پیشگیری از پوکی استخوان به کار برده شده اند. با این حال مصرف بیش از ۵ سال از این داروها می‌تواند تاثیر منفی داشته باشد.
اما خبر خوب این است: هرگز خیلی دیر نیست! البته خیلی هم زود نیست. همواره با تغییر در سبک زندگی، می‌توان از ابتلا یا پیشرفت ضعف و پوکی استخوان جلوگیری کرد.
امی لانو می‌گوید: در خانم‌ها، چگونگی ابتلای آنها به پوکی استخوان بعد از یائسگی، ارتباط تنگاتنگی با نوع مراقبت آنها از استخوان‌هایشان در دوران قبل از یائسگی دارد.
او می افزید: درست مثل بیماری‌های قلبی یا دیابت نوع دو، تجمع نامراقبتی‌های روزانه بدن، خود را در پوکی استخوان نشان میدهد.
اما چه کنیم تا استخوان‌های محکم تری داشته باشیم؟
۱- از مصرف بیش از حد کلسیم بپرهیزید
تحقیقات نشان داده است، زنان ۱۹ تا ۵۰ ساله روزانه به ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم و زنان بالای ۵۰ سال به ۱۲۰۰ میلی گرم کلسیم نیاز دارند. که از این مقدار ۵۰۰ تا ۸۰۰ میلی گرم آن از طریق غذا های لبنی تامین میشود. و مصرف بیش از اندازه کلسیم تاثیرات منفی بر سلامت استخوان و دستگاه گوارش خواهد داشت.
۲- تنها به لبنبات اکتفا نکنید
پنیر، ماست، بستنی و … بسیار اسیدی هستند اما بدن ما ترجیح میدهد کمی قلیایی باشد. برای همین با خوردن غذاهای اسیدی بدن کلسیم را از استخوانها خارج کرده و خاصیت اسیدی را تا حدی خنثی میکند. تحقیقات نشان میدهد، بهترین منابع کلسیم برگ‌های سبز گیاهان، کلم بروکلی، لوبیا سبز و این گونه سبزیجات هستند.
۳- از سویا استفاده کنید
مصرف کمتر مواد اسیدی، گوشت، شکر و نوشابه‌های گاز دار می‌تواند کلسیم بدن شما را تامین کند. سویا خواص زیادی برای شکل گیری استخوان دراد. سویا همچنین احتمال ابتلا به سرطان در زنان را کاهش می دهد.
۴- پاک سازی نمک!
سدیم باعث کاهش کلسیم در اوره میشود. بدن ظرفیت مصرف ۲۳۰۰ میلی گرم یا یک قاشق چای خوری نمک را دارد. اگر سنتان بیش از ۵۰ سال است یا فشار خون دارید، باید کمتر از ۱۵۰۰ میلی گرم مصرف کنید.
۵- مصرف کافئین را کاهش دهید.
نوشیدن چای، قهوه و سایر مواد کافئین دار، جذب کلسیم را در بدن کاهش میدهد. بنابراین مصرف کافئین‌تان را به روزانه ۲ الی ۳ فنجان چای یا قهوه کاهش دهید.
۶- روی پا بایستید
تحرک بدنی، پیاده روی، شنا و ورزش های هوازی از عوامل بسیار تاتثیر گذار بر ساختار استخوان های بدن است.
گردآوری:مجله اینترنتی جوانیها