کیست تخمدانی یکی از بیماری های شایع در قرن اخیر در بین بانوان است کیست های تخمدانی معمولا خوش خیم هستند در مطلب زیر اطلاعات کاملی در این باره براتون گذاشتیم.
کیست تخمدان حاد چیست؟ aligncenter wp-image-38485" title="درمان کیست تخمدان,بیماری های زنان,علت کیست تخمدان,انواع کیست,کیست,کیست تخمدان,نازایی,علائم کیست تخمدان حاد چیست؟ " src="http://javaniha.com/wp-content/uploads/2015/04/kist.jpg" alt="درمان کیست تخمدان,بیماری های زنان,علت کیست تخمدان,انواع کیست,کیست,کیست تخمدان,نازایی,علائم کیست تخمدان حاد چیست؟ " width="450" height="225" srcset="http://www.javaniha.com/wp-content/uploads/2015/04/kist-150x75.jpg 150w, http://www.javaniha.com/wp-content/uploads/2015/04/kist-300x150.jpg 300w, http://www.javaniha.com/wp-content/uploads/2015/04/kist.jpg 600w" sizes="(max-width: 450px) 100vw, 450px">
کیست تخمدان کیسه پر از مایع است که در تخمدان رشد می کند اکثر کیست های تخمدانی ( غیر سرطانی ) و خوش خیم هستند
و باعث عوارضی نمی شود و علت برخی از مشکلات از جمله درد و خونریزی نامنظم است بیشتر کیست های تخمدان بدون درمان خود به خود خوب می شود برای انواع دیگر، یک عمل جراحی ممکن است برای حذف کیست توصیه شود. زنان دو تخمدان، در هر طرف از رحم در پایین شکم دارند. تخمدان ها به اندازه یک گردو کوچک و گرد هستند و هر تخمدان دارای تخمک است. در زنان بارور، در هر ماه یک ( تخمک ) از یکی از تخمدان آزاد می شود. تخمک با عبور از لوله فالوپ به رحم می رسد که تخمک ممکن است توسط اسپرم بارور شود. تخمدانها هورمون هایی از جمله استروژن و پروژسترون، هورمون های اصلی زن را می سازند این هورمون وارد جریان خون می شود و بر روی دیگر قسمت های بدن اثرات مختلف از جمله تنظیم سیکل قاعدگی و دوره ماهیانه را انجام می دهند. در زنان در سن باروری، تخمک در هر ماه در یک ساختار کوچک در تخمدان بالغ می شود که فولیکول نام دارد. وقتی که تخمک ( در تخمک گذاری ) منتشر شد فولیکول را به یک ساختار کوچک به نام جسم زرد تبدیل می شود. اگر باردار شوید جسم زرد هورمون برای کمک به بارداری تشکیل می دهد. اگر شما باردار نشوید جسم زرد کاهش و در چند هفته از بین می رود.
کیست تخمدان حاد چیست؟ aligncenter wp-image-38486 size-full" title="درمان کیست تخمدان,بیماری های زنان,علت کیست تخمدان,انواع کیست,کیست,کیست تخمدان,نازایی,علائم کیست تخمدان حاد چیست؟ " src="http://javaniha.com/wp-content/uploads/2015/04/Ovarian-cyst-fig-2.jpg" alt="درمان کیست تخمدان,بیماری های زنان,علت کیست تخمدان,انواع کیست,کیست,کیست تخمدان,نازایی,علائم کیست تخمدان حاد چیست؟ " width="452" height="327" srcset="http://www.javaniha.com/wp-content/uploads/2015/04/Ovarian-cyst-fig-2-300x217.jpg 300w, http://www.javaniha.com/wp-content/uploads/2015/04/Ovarian-cyst-fig-2.jpg 452w" sizes="(max-width: 452px) 100vw, 452px">
انواع کیست های تخمدان
انواع مختلف کیست های تخمدان، مانند کیست درموئید و کیست اندومتریوم وجود دارد با این حال، کیست های عملکردی رایج ترین نوع هستند .دو نوع کیست عملکردی شامل کیست فولیکول و جسم زرد وجود دارد.
کیست فولیکول
در طول چرخه قاعدگی زن، یک تخمک در یک کیسه به نام فولیکول رشد می کند. این کیسه در داخل تخمدان قرار دارد در اغلب موارد، این فولیکول یا کیسه باز شده و تخمک آزاد می شود اما اگر فولیکول باز نشود مایع داخل فولیکول می تواند یک کیست در تخمدان تشکیل می دهند.
کیست جسم زرد
کیسه های فولیکول به طور معمول حل شده و تخمک آزاد می شود اما اگر کیسه حل نشود و کیسه فولیکول باز شود مایع اضافی می تواند در داخل کیسه توسعه و باعث تجمع مایع کیست شود.
انواع دیگری از کیست های تخمدان عبارتند از:
کیست درموئید: مانند کیسه در تخمدان رشد کرده و می تواند حاوی مو، چربی و بافت های دیگر باشد.
کیست آدنوما: رشد غیر سرطانی است که می تواند بر روی سطح خارجی تخمدان توسعه یابد.
اندومتریوما: بافتی که به طور معمول در داخل رحم رشد می کند می تواند در خارج از رحم توسعه و به تخمدان متصل و در نتیجه کیست ایجاد شود.
در برخی از زنان یک بیماری به نام سندرم تخمدان پلی کیستیک ایجاد می شود. این زمانی است که تخمدانها حاوی تعداد زیادی کیست کوچک باشند این وضعیت باعث بزرگ شدن تخمدان می شود و اگر بدون درمان رها شود تخمدان پلی کیستیک می تواند سبب مشکلات ناباروری شود.
علائم کیست تخمدان
اغلب اوقات، کیست تخمدان هیچ علامتی ایجاد نمی کند. با این حال، علایم می تواند با رشد کیست ظاهر شود. علائم عبارتند از:
نفخ شکم و یا تورم
حرکات دردناک روده
درد لگن قبل و یا در طول چرخه قاعدگی
مقاربت دردناک
درد در کمر یا ران
حساسیت به لمس پستان
تهوع و استفراغ
علایم شدید کیست تخمدان که نیاز به توجه فوری پزشکی دارد عبارتند از:
درد شدید یا تیز لگن
تب
غش کردن یا سرگیجه
تنفس سریع
این علائم می تواند یک کیست پاره شده و یا پیچش تخمدان را نشان دهد. عوارض اگر زود درمان نشود می تواند عواقب جدی ایجاد کند.
عوارض کیست تخمدان
اکثر کیست های تخمدانی خوش خیم هستند و به طور طبیعی بدون درمان خود به خود از بین می روند. اما در مورد نادر، دکتر شما ممکن است یک توده کیستیک تخمدان سرطانی در حین معاینات معمول تشخیص دهد.
چرخش تخمدان عارضه نادر دیگری از کیست های تخمدانی است. این زمانی است که یک کیست بزرگ تخمدان باعث به پیچ و تاب و یا حرکت از موقعیت اصلی شود. لذا خون رسانی به تخمدان قطع شده و اگر درمان نشود می تواند سبب آسیب و یا مرگ بافت تخمدان شود. با وجود غیر معمول بودن، چرخش تخمدان نزدیک به ۳ درصد از اعمال جراحی اورژانس زنان را شامل می شود.
کیست پاره شده، که همچنین بسیار نادر است می تواند سبب درد شدید و خونریزی داخلی شود. این عارضه خطر ابتلا به عفونت را افزایش می دهد و اگر درمان نشود می تواند تهدید کننده زندگی باشد.
تشخیص کیست تخمدان
دکتر شما می تواند کیست تخمدان در حین معاینات معمول لگن تشخیص دهد. او ممکن است متوجه تورم در یکی از تخمدان های شما شود و اولتراسوند را جهت تایید حضور کیست سفارش دهد. سونوگرافی آزمون تصویربرداری است که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تولید یک تصویر از اندام های داخلی است. فراصوت کمک به تعیین اندازه، محل، شکل و ترکیب (جامد یا پر از مایع ) کیست می کند.
ابزارهای دیگر تصویربرداری برای تشخیص کیست های تخمدان عبارتند از:
CT اسکن: یک دستگاه تصویربرداری است که در بدن برای ایجاد تصاویر متقاطع از اندام های داخلی استفاده می شود.
MRI: یک تست که با استفاده از میدانهای مغناطیسی برای تولید عمق تصاویر از اندام های داخلی است.
سونوگرافی: یک دستگاه تصویر برداری که برای تجسم تخمدان استفاده می شود.
از آنجا که اکثر کیست ها بعد از چند هفته یا چند ماه ناپدید می شوند دکتر شما ممکن است بلافاصله یک برنامه درمانی را توصیه کند. در عوض، او ممکن است سونوگرافی را در چند هفته یا چند ماه برای بررسی وضعیت شما تکرار کند.
اگر هر تغییری در وضعیت شما و یا اگر افزایش در اندازه کیست وجود ندارد دکتر شما آزمایش اضافی برای تعیین علل دیگر از نشانه های شما را سفارش می دهد. و آنها عبارتند از:
تست حاملگی: برای تعیین اینکه آیا شما باردار هستید.
آزمون سطح هورمون: به مسائل مربوط به هورمون، مانند استروژن بیش از حد و یا پروژسترون را چک می کند.
آزمون خون CA 125: یک اسکرین برای سرطان تخمدان است.
درمان کیست تخمدان
اگر یک کیست به خودی خود از بین نمی رود و یا اگر آن بزرگتر می شود دکتر شما ممکن است توصیه درمان برای کوچک شدن و یا حذف کیست نماید.
قرص کنترل تولد – اگر شما از کیست تخمدان راجعه رنج می برید دکتر شما می تواند قرص های ضد بارداری را تجویز کند تا با توقف تخمک گذاری از توسعه کیست جدید جلوگیری شود قرص های ضد بارداری نیز می تواند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش دهد خطر ابتلا به سرطان تخمدان در زنان یائسه بیشتر است.
لاپاروسکوپی – اگر کیست شما کوچک است یک تست تصویربرداری برای تشخیص سرطان انجام و سپس دکتر شما می تواند با لاپاراسکوپی اقدام به جراحی حذف کیست کند پزشک در این روش یک شکاف کوچک نزدیک ناف ایجاد کرده و سپس با وارد کردن یک ابزار کوچک داخل شکم اقدام به حذف کیست می نماید.
درمان های دیگر برای تومورهای سرطانی تخمدان عبارتند از:
شیمی درمانی – مواد دارویی از طریق ورید (IV)، از راه دهان و یا به طور مستقیم به شکم برای کشتن سلول های سرطانی داده شود از آنجا که آنها سلولهای سرطانی و همچنین سالم را می کشند داروهای شیمی درمانی می تواند عوارض جانبی، از جمله تهوع و استفراغ، ریزش مو، آسیب کلیوی و افزایش خطر ابتلا به عفونت را داشته باشد. این عوارض پس از انجام شدن درمان، باید از بین برود.
تابش – اشعه ایکس پر انرژی که سبب کشتن و یا کوچک کردن سلول های سرطانی می شود. تابش از خارج از بدن و یا در داخل بدن در نزدیکی محل تومور قرار داده می شود. این درمان نیز می تواند سبب عوارض جانبی، از جمله قرمزی پوست، حالت تهوع، اسهال و خستگی شود. تابش اغلب برای سرطان تخمدان استفاده می شود.
جراحی، شیمی درمانی و پرتو ممکن است به صورت جداگانه یا با هم انجام شود ممکن است تومورهای سرطانی تخمدان بازگشت کند. اگر اتفاق افتد شما نیاز به عمل جراحی بیشتر، گاهی اوقات ترکیب شده با شیمی درمانی یا پرتودرمانی انجام می شود.
شکافتن شکم برای پی بردن به بیماری – اگر شما یک کیست بزرگ دارید پزشک با جراحی می تواند از طریق یک برش بزرگ در شکم اقدام به حذف کیست کند پزشک یک بیوپسی فوری انجام داده، و اگر او تشخیص داد که کیست سرطانی است ممکن است باهیسترکتومی اقدام به حذف تخمدان ها و رحم نماید.
پیشگیری از کیست تخمدان
از کیست های تخمدان می توان پیشگیری کرد با این حال، در معاینات معمول زنان کیست تخمدان زود هنگام تشخیص داده می شود کیست های خوش خیم تخمدان سرطانی نمی شود. با این حال، نشانه های سرطان تخمدان می تواند نشانه های کیست تخمدان را تقلید کند لذا این مهم است که به دکتر خود مراجعه و یک تشخیص صحیح دریافت کنید
پزشک شما علائمی را هشدار می دهد که ممکن است نشان دهنده یک مشکل، از جمله:
تغییر در چرخه قاعدگی
درد مداوم لگن
از دست دادن اشتها
کاهش وزن غیر قابل توضیح
پری شکم
چشم انداز برای کیست تخمدان
پیش آگهی برای کیست های تخمدانی در زنان غیر یائسه خوب است و بیشتر کیست ها در چند ماه ناپدید می شوند با این حال، کیست تخمدان راجعه می تواند در زنان قبل از یائسگی و زنان با عدم تعادل هورمونی رخ دهد.
اگر درمان نشود برخی از کیست می تواند باروری را کاهش دهد این شامل کیست اندومتریوم و سندرم تخمدان پلی کیستیک است برای افزایش باروری، پزشک می تواند اقدام به حذف یا کوچک کردن کیست نماید کیست های کاربردی، کیست آدنوما و کیست درموئید روی باروری تاثیر نمی گذارد.
کیست های تخمدان خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش نمی دهد.
پیشگیری
اگرچه بیشتر کیستهای تخمدان حتی پس از ۴۰ سالگی خوش‌خیم هستند اما کیستهای تخمدانی که پس از ۴۰ سالگی ایجاد می‌شود نسبت به قبل از آن شانس بالاتر سرطانی بودن را دارند. تشخیص زودهنگام کیستهای تخمدان اهمیت زیادی در درمان آنها دارد. به همین دلیل پزشکان توصیه می‌کنند سه فاکتور چاقی، رشد موی اضافی غیرعادی در بدن (هیرسوتیسم) و اختلاف عادت ماهانه بایستی جدی گرفته شوند. قاعدگی معمولا تا دو سال پس از بلوغ نامنظم است ولی پس از آن در صورت مشاهده نامنظمی باید به پزشک مراجعه شود.
پیشگیری بدون استفاده از دارو برای کیست تخمدان وجود ندارد فقط تجربه نشان داده افرادی که از قرص‌های ضد بارداری استفاده می‌کنند، کمتر دچار کیست تخمدان می‌شوند و در حاملگی و شیردهی نیز به علت مهار فعالیت تخمدان کیستهای تخمدان کمتر مشاهده می‌شود و اگر هم وجود داشته باشد در دوره‌ی بارداری و شیردهی خود به خود پس‌رفت پیدا می‌کند. معمولاً خانم‌هایی که دیر ازدواج می‌کنند و دیر حامله می‌شوند، بیشتر در معرض این کیست‌ها قرار می‌گیرند، ولی کاملاً نمی‌توانیم بگوییم که برای جلوگیری از کیست تخمدان قرص ضد بارداری بخورند چون همه خانم‌ها کیست تخمدان پیدا نمی‌کنند بنابراین توصیه می‌شود با مراجعه مرتب سالانه به پزشک متخصص مشاوره و معاینه شوند. به‌خصوص پس از سن ۵۰ سالگی که مشکلات خطرناک تخمدانی (سرطان‌ها) شایع‌تر است و از این سن باید هر شش ماه یک‌بار حتماً مورد معاینه دقیق قرار گیرند. کلاً برای رفع کیست‌ها ساده‌ترین و کم خرج‌ترین درمان همان قرص‌های ضد بارداری است ولی بیمار نباید خودسرانه عمل کند چون عوارض آن خصوصا در سنین بالاتر خطرناک است، بلکه باید تحت نظر متخصص زنان باشد و فرم‌های مقاوم به درمان را جدی بگیرد. هرگاه دردهای مبهم لگنی، لکه بینی و یا بی‌نظمی در عادت ماهانه پیدا کردند، باید با متخصص زنان مشورت کنند و به موقع سونوگرافی انجام دهند تا در صورت کیست، نوع آن مشخص شود و درمان به روش صحیح صورت گیرد. چون اکثر این کیست‌ها در صورت تشخیص به‌موقع با درمان دارویی رفع خواهند شد (استفاده از هورمون‌ها) و به‌ندرت کار به جراحی لاپاروسکوپی می‌کشد
بارداری
در تخمدان‌های پلی کیستیک با توجه به اینکه کاملاً وضع آندوکرینولوژی زن به هم می‌خورد و از تخمدان‌های کیستیک و بدون تخمک‌گذاری هورمون‌های مردانه ترشح می‌شود همچنین پرمویی (هیرسوتیسم) و اختلالات شدید دوره ماهانه دیده می‌شود (مثلاً هر شش ماه یا هر سه تا چهار ماه یک‌بار پریود می‌شوند) فرد دچار الیگومنوره شدید می‌شود، در نتیجه با شرایط حاملگی دشوار رو به رو است و به کمک پزشک نیاز دارند.
علاوه بر این افرادی‌که هنوز ازدواج نکردند، هم نباید رها شوند چون اختلالات و تغییرات هورمونی ایجاد عوارض می‌کند و حتی می‌تواند حالتی شبیه دیابت در بیماران ایجاد کند.
درمان
بیشتر کیستهای تخمدان در زنان در سنین باروری کیستهای فولیکولار هستند که به طور طبیعی در عرض ۱ تا ۳ ماه از بین می‌روند. اگرچه ممکن است این کیست‌ها پاره شوند، به ندرت علائم ایجاد می‌کنند.
این کیست‌ها خوش خیم هستند و مشکلاتی ایجاد نمی‌کنند. در زنانی که هیچ علائمی ندارند این کیست‌ها را می‌توان هم‌زمان در طی آزمایش لگن تشخیص داد. تمام زنان در مقاطعی از زندگی به کیستهای فولیکولار مبتلا می‌شوند.
در زنان در سنین باروری، معاینه کیست فولیکولار معمولاً در چند چرخه قاعدگی انجام می‌شود زیرا در این گروه سنی این کیست‌ها شایع و سرطان تخمدان نادر است. گاهی اوقات کیستهای تخمدانی در زنان غیر یائسه حاوی مقداری خون است که کیستهای هموراژیک نامیده می‌شوند.
کیستهای هموراژیک به سرعت برطرف می‌شوند.
به منظور تعیین استراتژی درمانی برای کیستهای تخمدان از اولتراسوند استفاده می‌شود زیرا این روش می‌تواند به تشخیص این که این کیست، کیست ساده یا ترکیبی است کمک کند. کیست ساده که در بیماریهای خوش خیم دیده می‌شود فقط حاوی مایع بوده و بافت جامد ندارند اما کیست ترکیبی بافت جامدی دارد که به پایش و احتمالاً جراحی نیاز دارد.
به طور خلاصه درمان ایده آل کیستهای تخمدان به سن زن، اندازه کیست (و تغییر اندازه) و ظاهر کیست در اولتراسوند بستگی دارد.
درمان می‌تواند شامل معاینه ساده یا ارزیابی آزمون‌های خونی مانند CA-۱۲۵ باشد که به تشخیص پتانسیل ابتلا به سرطان کمک می‌کند.
در صورت ایجاد درد شدید، از بین نرفتن خود به خود یا مشکوک بودن تومور، می‌توان آن را با لاپاراسکوپی خارج کرد. به مجرد خارج کردن کیست، تومور به یک پاتولوژیست ارجاع داده می‌شود تا به منظور تشخیص نهایی نوع کیست موجود، بافت را در زیر میکروسکوپ آزمایش کند.
موثرترین درمان کیستهای تخمدان ونازایی در بیماران مبتلا به چاقی مرضی جراحی های دستگاه گوارش مانند اسلیو معده ,پلیسه معده ویا بایپس به روش یسته (لاپارووسکوپی)است. انتخاب نوع عمل براساس وضعیت بالینی بیمار وشرایط آزمایشگاهی توسط جراح چاقی متفاوت است.
جراحی کیست تخمدان
در بیماری که کیست تخمدان دارد، اگر علایم غیر عادی رخ دهد، ممکن است کار به جراحی بکشد – کیست پاره شود و یا دردهای شکمی و لگنی حاد و علایم خونریزی داخل شکمی پیدا شود – اکثراً کار به جراحی می‌کشد.
در بعضی موارد هم ممکن است کیست دچار پیچ خوردگی شود و این پیچ خوردگی ادامه یافته و منجر به تحریک پریتون و کیست دچار کم‌خونی شود. در این صورت نیز اگر علایم با جابجایی و استراحت تغییر نکند و درد و استفراغ ادامه پیدا کند، باید جراحی شود.
در حالتی‌که کیست خیلی بزرگ شود و یا آن‌که پس از چند دوره درمان طبی به درمان جواب ندهد (باید جراحی شود) معمولاً تخمدان‌های با کیستهای متعدد به جراحی نیاز ندارند ولی بیمار باید با دقت تحت نظر باشد و ممکن است سال‌ها به درمان طبی نیاز داشته باشد که بر حسب شرایط سنی، وضعیت کیست‌ها و شرایط زناشویی و وزن بیمار، درمان‌ها متفاوت خواهد بود.
لاپاروسکوپی (جراحی بسته) روش ارجح در درمان جراحی کیست تخمدان است. با این روش می‌توان در مواردی‌که تشخیص‌های دیگری هم مطرح است به نتیجه رسید و درمان هم‌زمان برای سایر مشکلات مثلا رفع چسبندگی یا درآوردن آپاندیس انجام داد.
نکات مهم
خانم‌هایی که کیست تخمدان دارند و دارو مصرف می‌کنند، باید از حرکات ورزشی جهشی و کششی، دوومیدانی، شنا، یوگا و نظیر آن پرهیز کنند. در واقع هر کاری‌که فشار به لگن بیاورد ممنوع است. پس از دوره درمان هم که پزشک تعیین می‌کند، دوباره مراجعه کنند تا از درمان کامل خود مطلع شوند و در صورت جواب ندادن درمان و بهبود نیافتن، بررسی‌های آزمایشگاهی دقیق‌تر از آنها به عمل آید.
رژیم غذایی
افراد مبتلا به کیستهای تخمدانی بایستی در برنامه غذایی خود مصرف میوه و سبزیجات تازه و رژیم غذایی حاوی غلات و دانه‌های کامل سبوس‌دار را از یاد نبرند و تا حد امکان مصرف محصولات فرآوری شده و پخته مثل انواع شیرینی، کیک و کلوچه، آبمیوه‌های مصنوعی مثل انواع ساندیس، نوشیدنی‌هایی نظیر نوشابه و نان‌های سفید را محدود کنند.
گردآوری : مجله اینترنتی جوانیها
مطالب مرتبط:
بهداشت زنان
آیا پدهای بهداشتی حساسیت زا هستند
مشکلات زنان بعد از زایمان