گیاه خرفه با اسم علمی Portulaca Oleracea و با نام انگلیسی Purslane از تیره پرتولاکاسه (Portulacaceae) است که برگ‌های گوشتی و بذرهای سیاه ریز دارد. گیاه یک ساله است که ارتفاع تا حدود ۴۰ سانتی‌متر در مراحل بذردهی می‌رسد.
در خصوص خاستگاه اولیه آن اختلاف نظر وجود دارد، ولی در کشورهای ایران، استرالیا، هند، آفریقای شمالی و در آمریکا رشد می‌کند. خرفه برگ‌های گرد کشیده با ساقه گوشتی به رنگ قرمز ارغوانی دارد. گل‌های آن به رنگ زرد در انتهای ساقه تشکیل شده و اوایل روز تا ساعت ۹ الی ۱۱ باز می‌ماند.
ریشه گیاه راست است و انشعابات فیبری دارد که می‌تواند به اعماق خاک نفوذ و از رطوبت زیرین خاک استفاده کند.
این گیاه دارویی که معمولاً به صورت خودرو در باغچه منازل، کنار جوی‌ها و در مناطق مرطوب می‌روید، شاید زیاد مورد توجه نباشد اما اکنون کشف‌های مهمی در مورد آن انجام شده که توسط سازمان بهداشت جهانی لقب اکسیر جهانی (Global panacea) به آن داده شده است. این گیاه از سوی این سازمان متداول‌ترین گیاه دارویی مورد استفاده در جهان ذکر شده است. معمولاً قسمت‌های هوایی این گیاه که شامل برگ، ساقه و دانه‌های آن است، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
خواص گیاه خرفه در طب سنتی
* خرفه از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی خیلی سرد و تر و دارای نیروی قابضه است.
* گیاه دارویی «خرفه» در درمان اختلالات و التهابات مجاری ادراری موثر است.
«خرفه» در طب سنتی به عنوان تب بر، ضد عفونی کننده، ضد اسکوربوت (بیماری‌های ناشی از کمبود ویتامین C)، ضد اسپاسم، مدر و ضد کرم استفاده می‌شود.
* در بسیاری از کشورها، از قبیل کشورهای عربی همسایه، این گیاه دارویی را به عنوان سبزی خوراکی در سبزی فروشی‌ها به فروش می‌رسانند و از شیره خرفه و یا له شده برگ‌ها و ساقه آن به صورت موضعی برای رفع درد، تورم و التیام زخم‌های سوختگی، کاهش تورم و آبسه‌ها، گزیدگی نیش حشرات و عقرب گزیدگی استفاده می‌شود.
* این گیاه در مصرف داخلی قطع کننده و بند آورنده خون‌ریزی است و همچنین عصاره ساقه و برگ آن برای درمان بیماری‌های کبدی مفید است.
* از جوشانده این گیاه که آب آن گرفته شده است در معالجه اسهال و برای رفع سرفه، تسکین دردهای سینه و سوزش مجرای ادرار و مثانه و رفع حرارت رحم و سوزش آن استفاده می‌شود.
* همچنین مصرف خوراکی «خرفه» به عنوان سبزی خام و یا پخته همراه با پیاز و روغن جهت تقویت روده‌ها، قطع اسهال و تب استفاده می‌شود و مصرف خام برگ و ساقه آن به صورت سالاد و همراه با سرکه برای درد کلیه مفید است.
* ضماد ریشه خرفه برای رفع زگیل پوستی استفاده می‌شود.
* ضماد خرفه بر روی پیشانی سبب از بین رفتن سردرد و دردهای میگرنی می‌شود.
* گفتنی است؛ گیاه خرفه در دامپزشکی برای درمان بیماری‌های تب‌دار و برای خنک کردن بدن، دفع سموم و تصفیه خون به صورت پودر و جوشانده استفاده می‌شود.
* این گیاه در بیماران آسمی اثر گشاد کننده مجاری تنفسی و پایین آورنده قند خون را دارد و خاصیت تقویت عضلات قلبی و ضد توموری نیز در آن دیده شده است.
* برگ و ساقه‌ی خرفه مسکن صفرا است و حرارت خون و کبد و معده را تسکین می‌دهد و برای تسکین حدت تب‌های گرم و صفراوی و تسکین عطش و کنترل ترشح ادرار در مورد بیماری دیابت مفید است.
* در مواردی که چرک از سینه آید قطع می‌کند و برای خرد کردن سنگ مثانه و ازدیاد ترشح بول مفید است، یعنی مدر است.طحال غده‌اى است به وزن تقریبى ٢٠٠ گرم که در طرف چپ بدن در زیر حجاب حاجز قرار دارد. عمل آن ذخیره کردن گلبولهاى قرمز مى باشد. در برابر هجوم میکروبهاى بعضى امراض مثل مالا ریا و تیفوئید نیز به دفاع از بدن مى پردازد. گاه در اثر بیمارى، ورم مى کند و حجمش زیاد مى شود. علت بیماریهاى طحال در فساد خون است و ریشه و اصل فساد خون هم از تغذیه ی بد مى باشد.
کسانى که مبتلا به بیماریهاى طحال هستند، باید براى معالجهء خود، رژیم صغیر و کبیر انگور را بگیرند. بیماران زیادى تحت معالجه با انگور قرار گرفته اند در ظرف چند هفته آنها شفاى کامل یافته اند.
مصرف خرفه را به اشخاصى که مبتلا به انسداد طحال شده اند تجویز مى کنند.
شربت غلیظى که از نوک مارچوبه تهیه مى شود به مقدار سه قاشق سوپخورى در روزى براى بیمارى انسداد مجارى طحال مصرف مى شود. براى تهیه این شربت، سرهاى مارچوبه را در هاون کوبیده و شیره ی آن را کشیده و چند ساعت بعد که ته نشین شد، آن را صاف کنید، سپس آن را در ظرفى بریزید و آن ظرف را در
قابلمه آب بگذارید و در مقابل صد گرم این شربت، صد و هشتاد گرم شکر به آن اضافه کنید و به هم بزنید تا این شربت به قوام آید، سپس آن را در بطرى در جاى خشک حفظ کنید.
براى معالجه انسداد مجارى طحال، ریشه‌هاى دو ساله ی جعفرى را که در حرارت کوره بسرعت خشک شود، مقدار ۴٠ گرم در یک لیتر آب بجوشانید.
کاهو آثار خوبى در معالجهء انسداد مجارى طحال دارد.
دمکرده ی برگ کاسنى وحشى به مقدار ٢۵ گرم در یک لیتر آب، در درمان انسداد مجارى طحال مصرف مى شود.
براى معالجه ی ورم طحال زردک (هویج) را پخته و در سرکه بریزید و آن را بخورید.
براى درمان انسداد مجارى طحال، سى گرم دم گیلاس را در یک لیتر آب به مدت ده دقیقه بجوشانید و این جوشانده را مصرف کنید.
گردآوری:مجله اینترنتی جوانیها
مطالب مرتبط:
راهکارهای طب سنتی در فصل بهار
داروهای گیاهی و طب سنتی
درمان دندان درد با طب سنتی