خواص بادام کوهی یا الوک، را برای شما عزیزان و کاربران محترم جوانی ها قرار داده ایم , با مجله جوانی ها همراه باشید.
خواص بادام کوهی یا الوک
بادام تلخ درختی است از خانواده (Rosaceae) و چنانچه واریته آن به (dukis) تغییر کند. به آن بادام شیرین می گویند. بادام تلخ دارای موثره آمیگدالین است که در این گیاه ساخته در اندام های مختلف به خصوص میوه آن ذخیره و باعث تلخی در مغز میوه می شود. این ماده که موجب مقاومت پایه گیاهی در برابر حمله آفات و بیماری ها می گردد یک نوع گلیکوزید است که به مقدار زیاد در خانواده روزاسه یافت می شود. بادام تلخ درختی است زیبا به ارتفاع ۵ تا ۸ متر برگ های آن ساده منفرد ، بیضوی، دراز و نوک تیز و دندانه دار است پهنک برگ آن نیز به وسیله یک دمبرگ دراز به ساقه ارتباط دارد.
و گل های زیبا و صورتی و یا گلی روشن آن چون در اوایل بهار قبل از پیدایش برگ گیاه ظاهر می شود منظره بسیار قشنگی به درخت می دهد رنگ میوه بادام در حالت تازه سبز و پوشیده از کرک است ولی کم کم قسمت گوشت دار میوه خشک می شود به طوری که به صورت پوسته ضخیم و خشکی در اطراف درون بر در می آید و در اواخر تابستان بهره برداری می شود.
محل رویش این گیاه – در بیشتر مناطق کوهستانی از قبیل زاگراس بختیاری یافت می شود.
نام های دیگر بادام کوهی:
در آذربایجان و زنجان به آق چالی – قره چالی شهرت دارد
در لرستان و بختیاری ( ارژن – آرجن – در کردستان به تنگیس و تنگیز شهرت دارد
در فارس بخورک – اخرک نامیده می شود
اندام های مورد استفاده : شامل گل ، پوست ، میوه ، مغز، میوه، صمغ، و ریشه می باشد.
خواص درمانی: بادام تلخ برای پاک کردن و خارج نمودن خاط موثر است از ضماد آن برای رفع سردرد و تقویت بینایی چشم استفاده می شود و در تنگی نفس ، سرفه، ورم سینه و ریه به کار می رود. ضماد ریشه بادام تلخ برای انواع دردها مفید است و خاکستر آن برای سوختگی از آتش به کار می رود. بادام دارای خاصیت ضد تومور سرطانی می باشد. روغن بادام از روغن های بی ضرری است که به علت دارا بودن خواص نرم کنندگی و ضد التهاب مصارف زیادی در تهیه انواع پمادها ، کرم ها و محلول های روغنی دارویی و بهداشتی به صورت مالیدن بر روی پوست دارد.
روغن بادام: برای تهیه این روغن مغز بادام را پس از خشک و پاک کردن از گرد و غبار در آسیاب خرد می کنند و پس از آنکه به صورت خمیر در آمد در دستگاه های فشار قرار داده روغن آن را استخراج می نمایند. باید توجه داشت هنگام استخراج نباید از آب استفاده کرد. روغن بادام باید رد شیشه های پر و کاملا در بسته نگهداری شود.
روش تهیه اسناس بادام تلخ: برای تهیه این اسانس باقیمانده بادام موجود در دستگاه فشار را که روغن آن استخراج شده است مدتی در آب خیس کرده و سپس تقطیر می نمایند. اسانس بادام تلخ مایعی زلال و بی رنگ است ولی بر اثر کهنه شدن به رنگ مایل به زرد در می آید بوی آن قوی و طعمش سوزاننده کمی تلخ و بسیار سمی است . شیشه اسانس بادام تتلخ باید از اسانس پر باشد و دور از نور و در جای سرد نگهداری شود. از اسانس برای رفع خارش و در صنایع عطر سازی و رنگ سازی استفاده می شود.
زدو یا جدو: صمغ گیاه بادام کوهی (amygdalusscoparaia) را زدو گویند که در فصل گرما هنگامی که فشار و سیلان شیره گیاه به بالاترین میزان خود می رسد به صورت طبیعی از تنه گیاه تراوش می کند و بهره برداری آن خیلی ساده است . به طوری که غالبه زنان و کودکان صمغ متر شحه را از روی تنه گیاه جمع آوری می کندد. زدو دارای مواد موثره ای است که در صنایع مختلف غذایی و دارویی به کار می رود همچنین به دلیل داشتن مواد معطر در ساخت مواد خوشبو کننده دهان و دندان از آن استفاده می شود.
برخی باورهای مردم لر درباره گیاه بادام کوهی بیانگر اهمیت این گیاه نزد ایرانیان است. در مفاتیح الجنان در آداب سفر آمده است که «… با خود بردار عصایی از چوب بادام تلخ و…» ممکن است با این باور مردم مرتبط باشد که عصای حضرت خضر از بادام تلخ بوده و به همین دلیل مبارک است. گفته می شود که به هنگام شهادت امام حسین (ع) تمامی درختان سیه پوش شدند به جز بادام کوهی وقتی دلیلش راپرسیدند بادام کوهی پاسخ داد که شما از داغ مولا حسین(ع) ظاهرتان را سیاه پوش کرده اید ولی من از درون سوخته ام.
خواص داروئی
ضد عفونی کننده – تسکین دهنده درد – سرمه آن به چشم جهت تقویت بینایی به کار می رود .
مالیدن کوبیده آن ضد شوره وشپش و رشک را از بین می برد .
ضماد آن با سرکه جهت زخم های کهنه و زخم های چرکی پوست و زخم های عصبی وچرب و خارش وترکیدن پوست مفید است.
گردآوری: