رییس انجمن پزشکان متخصص داخلی کشوربالا بودن میزان کلسترول بد خون (LDL) را از عوامل خطر بروز بیماری‌های قلبی دانست و نسبت به مصرف چربی‌های ترانس هشدار داد.
دکتر ایرج خسرونیا در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه بر خلاف سایر چربیها، چربی ترانس که اسید چرب ترانس هم نامیده میشود، سبب افزایش کلسترول بد (LDL) وکاهش کلسترل خوب (HDL) میشود، گفت: بالابودن کلسترل LDL به همراه پایین بودن تراز کلسترل HDL، احتمال بیماری قلبی را افزایش می‌دهد.
چربی ترانس چیست؟
وی با بیان اینکه چربی ترانس از افزودن هیدروژن به روغن گیاهی ازطریق جریانی موسوم به هیدروژناسیون حاصل میشود، گفت: به این‌ترتیب احتمال فاسد شدن روغن، کمتر میشود. استفاده از چربی ترانس در ساخت و تهیه غذا سبب میشود غذا مدت بیشتری تازه بماند.
خسرونیا گفت: افزودن هیدروژن به روغن بیش از سایر انواع چربیها موجب افزایش کلسترول میشود. غذاهای پخته شده تجارتی مانند کراکر، شیرینی خشک، بیسکویت، کیک و بسیاری از غذاهای سرخ شده مانند دونات و سیب‌زمینی سرخ شده دارای چربی‌های ترانس هستند. روغن‌های جامد نباتی و برخی مارگارین‌ها نیز سرشار از چربی ترانس هستند.
خسرونیا یادآور شد: در سال‌های اخیر به علت نگرانی‌هایی که در مورد آثار چربی‌های ترانس بر سلامت بوجود آمده است، در صنایع غذایی از این چربیها کمتر استفاده میشود. در صورتی که روی برچسب محصول مربوطه نوشته شده باشد روغن گیاهی هیدروژنه، ممکن‌است به این معنا باشد که آن روغن حاوی مقداری چربی ترانس است.
وی افزود: چربی ترانس دارای آثار زیانبار است؛ یعنی بر میزان کلسترو ل LDL می‌افزاید و از مقدار کلسترول HDL می‌کاهد. بالابودن میزان کلسترول LDL عامل خطرساز اصلی بیماری قلب است. در صورتی که میزان LDL بسیار بالا باشد با گذشت زمان، سبب تصلب سرخ‌رگ‌ها میشود. این حالت عبارتست از انباشت خطرناک رسوبات چربی بر دیواره سرخ‌رگ‌ها. این رسوبات که در اصطلاح پلاک نامیده میشوند، سبب کاهش جریان خون در سرخ‌رگ میشوند.
خسرونیا گفت: در صورتی که این عارضه در سرخ‌رگ‌های خونرسان به قلب ایجاد شود، بیمار دچار درد قفسه سینه میشود. در صورتی که پلاک‌ها از هم گسسته یا پاره شوند، لخته خون ایجاد میشود و ممکن است جریان خون را مسدود کند. اگر جریان خون بخشی از قلب متوقف شود، حمله قلبی رخ می‌دهد و در صورتی که جریان خون بخشی از مغز متوقف شود، استروک حاصل می شود.
این متخصص داخلی تصریح کرد: در صورت مصرف زیاد غذاهای آماده و خارج از منزل، افراد باید بدانند که در برخی اماکن و بویژه رستوران‌ها هنوز هم ازچربی ترانس برای سرخ کردن استفاده میشود. باید مصرف چربی ترانس تا حد امکان محدود شود. میزان مصرفی چربی ترانس باید کمتر از یک درصد کل کالری مصرفی روزانه باشد.
غذاهایی که چربی ترانس دارند
فرم فرآوری شده چربی ترانس که به روغن هیدروژنه معروف است ، در بسیاری از مواد غذایی یافت میشود که در زیر به آنها اشاره می کنیم:
محصولات پخته شده : انواع کیکها و شیرینی های آماده، حاوی روغن ترد کننده هستند که از روغن هیدروژنه گرفته می شود . خامه های تزیینی کیکها نیز حاوی چربی ترانس است .
اسنک ها : چیپسهای سیب زمینی ، ذرت و تورتیلا حاوی چربی ترانس هستند، در حالی که ذرت بو داده، اسنک سالم تری نسبت به آنها محسوب می شود. البته ذرتهای بوداده آماده یا آن دسته که در ماکروفر آماده میشوند با نوع خانگی آن متفاوت است .
غذاهای سرخ شده: غذاهایی که در روغن زیاد سرخ می شوند، مانند سیب زمینی سرخ کرده ، دونات و مرغ سوخاری حاوی چربی ترانس بالایی هستند.
خمیر فریز شده: محصولاتی مثل بیسکوییتهای بسته بندی ، کیکهای بسته بندی و پیتزاهای آماده فریز شده حاوی چربی ترانس هستند.
خامه و مارگارین : خامه و قهوه های آماده بدون شیر و مارگارین حاوی مقداری روغن هیدروژنه هستند.
خواندن برچسب اطلاعات محصولات غذایی
در آمریکا اگر محصولی حاوی نیم گرم چربی ترانس باشد، معمولا بر روی برچسب اطلاعات آن محصول عدد صفر را نشان می دهند، که خوردن مکرر این محصولات با چربی ترانس مخفی به شدت زیان آور است. زمانی که هنگام خرید برچسب اطلاعات مواد غذایی را بررسی میکنید، علاوه بر چربی ترانس، میزان روغن هیدروژنه آن را نیز بررسی کنید، زیرا این همان چربی ترانس مخفی است که مصرف کنندگان از آن اطلاع ندارند، حتی اگر کمتر از نیم گرم باشد، برای شما مضر است.
چه میزان چربی ترانس باید مصرف کرد ؟
چربی ترانس خصوصاً آن نوعی که در روغن سبزیجات هیدروژنه یافت می شود، هیچ خاصیتی برای بدن ندارد. وزارت کشاورزی آمریکا توصیه می کند تا جایی که ممکن است از این چربی استفاده نشود . وزارت بهداشت و غذا در آمریکا به تازگی اقداماتی را جهت حذف روغن هیدروژنه از محصولات غذایی، صورت داده است. گرچه قبل از اقدام نهایی این پیشنهاد باید به تصویب دولت برسد که خود فرآیندی زمان گیر است.
مضرات چربی ترانس
پزشکان متخصص به شدت نگران تاثیر چربی ترانس بر میزان کلسترول خوب و کلسترول بد هستند.
ال دی ال و یا کلسترول بد : این کلسترول در رگ های اصلی رسوب می کند و باعث باریک و محکم شدن آنها می شود .
اچ دی ال یا کلسترول خوب : کلسترول اضافی را جمع آوری میکند و آن را به سمت کبد هدایت می کند .
ذخیره چربی در رگها ممکن است باعث پاره شدن یک مویرگ و یا لخته شدن خون شود که جلوی جریان خون را گرفته و در قلب باعث حمله قلبی و در مغز باعث سکته مغزی می شود.
مواد غذایی بدون چربی ترانس
این تصور که ماده غذایی بدون چربی ترانس، سالم است، کاملا غلط است . تولید کنندگان مواد غذایی سعی دارند چربی ترانس را با سایر افزودنیها جایگزین کنند. مانند روغن نارگیل و روغن پالم که حاوی مقادیر زیادی چربی اشباع شده هستند. که همین چربی ها کلسترول بد خون را بالا میبرد .
در یک رژیم غذایی سالم، ٢۵ تا ٣۵ درصد کالری مصرفی روزانه از چربیها می آید، اما مصرف چربی های اشباع شده باید کمتر از ١٠ درصد باشد. چربی تکثیر نشده ( گونه ای از اسیدهای چرب که دارای یک پیوند دوگانه در زنجیره اسید چرب هستند ) که در روغن زیتون، بادام زمینی و روغن کانولا وجود دارد، انتخاب مناسبتری است . انواع آجیل، ماهی و سایر مواد غذایی با اسید چرب غیر اشباع و حاوی امگا ٣ برای مصرف روزانه بسیار مفید هستند.
گردآوری توسط:مجله اینترنتی جوانیها