تیروئید افراد سالم به میزان کافی هورمون می سازد و در اعمال مهم بدن اثر می گذارد. این هورمونها سوخت و ساز بدن را از جمله آنکه چه مقدار کالری مصرف کنیم، چه مقدار احساس گرما کنیم و وزن ما را تنظیم می‌کنند، در بعضی اعضاء نیز اثرات اختصاصی دارد مانند قلب که در اثر این هورمونها تندتر می‌زند.
پر کاری تیروئید حالتی است که باعث می شود مقدار زیادی هورمون به بافتهای بدن برسد. علل متفاوتی برای پر کاری تیروئید وجود دارد اما علائم و نشانه های آن مشابه است. به علت افزایش سوخت و ساز بدن بیماران احساس گرمای بیشتری می کنند و اغلب با وجود مصرف غذای زیاد کاهش وزن دارند.
بعضی از بیماران دچار افزایش وزن می‌شوند که علت آن افزایش بیش از حد اشتها است.
بیماران احساس خستگی می‌کنند و دچار اختلال خواب م‌شوند. لرزش دستها، نامنظم شدن و تند شدن ضربان قلب نیز ایجاد می‌شود. بیماران ممکن است زود رنج و به آسانی آشفته شوند.
وقتی پر کاری تیروئید خیلی شدید باشد، بیماران از تنفس کوتاه ، درد سینه و ضعف عضلات زجر می کشند. بعضی علائم بسیار نادر هستند مثل استفراغ، خارش، نارسائی قلب، سکته مغزی و یا حتی بیماری روانی.
علل پر کاری تیروئید چیست؟
۱٫ نسج تیروئید ممکن است فعالیت بیش از حد داشته باشد و تولید هورمون زیاد شود که به این شکل بیمار گریوز یا گواتر سمی منتشر گویند.
۲٫ یک یا چند توده در تیروئید افزایش فعالیت پیدا می‌کنند . اگر توده یک عدد باشد گره سمی خودکار نامیده می‌شود. چندین توده گواتر سمی چند گره‌ای نامیده می‌شود.
۳٫ غده تیروئید ممکن است دچار التهاب شود که تیروئیدیت نامیده می شود و باعث آزاد شدن هورمون تیروئید ذخیره در تیروئید و پر کاری تیروئید شود که برای چند هفته تا چند ماه طول می کشد.
۴٫ مصرف بیش از حد هورمون تیروئید موجب علائم پر کاری تیروئید می‌شود.
۵٫ بعضی داروها مانند آمبودارون و محلول لوگول حاوی مقدار زیاد ید هستند که تیروئید جهت تولید هورمون از آن استفاده می‌کند. مصرف این دارو ها در بعضی از افراد با ایجاد پر کاری همراه است.
علائم و نشانه های پر کاری تیروئید چیست؟
۱٫ افزایش تعداد ضربان قلب
۲٫ افزایش خفیف فشار خون
۳٫ تحریک پذیر بودن
۴٫ افزایش تعریق
۵٫ ضعف عضلات به خصوص در ناحیه شانه، لگن و ران ها
۶٫ لرزش دستها
۷٫ کاهش وزن علی رغم اشتهای خوب
۸٫ ریزش مو
۹٫ جدا شدن ناخن از بستر
۱۰٫ تورم نوک انگشتان
۱۱٫ کشیده شدن پلک بالا به سمت پایین
۱۲٫ تغییر در ضخامت پوست
۱۳٫ افزایش حرکات دستگاه گوارش
۱۴٫ گواتر یا بزرگی تیروئید
۱۵٫ کاهش تعداد دفعات قاعدگی یا کاهش حجم خونریزی
۱۶٫ ضخیم شدن پوست در جلوی استخوان ساق پا
۱۷٫ برجسته شدن چشم ها
بیشتر این علائم با درمان پر کاری تیروئید طبیعی می‌شوند و سایر نشانه‌ها به درمان جداگانه نیاز دارند.
مواد غذایی سرشار از ید
غذاهای دریایی و ماهی‌هایی مانند ماهی آزاد و ماهی کولی جزو منابع اصلی ید است. این مواد غذایی علاوه بر ید اسیدهای چرب امگا۳ و امگا۶ قابل‌توجهی نیز دارند که به حفظ سلامت دستگاه قلب و عروق کمک می‌کنند. جلبک‌های خوراکی که چندان مورد مصرف قرار نمی‌گیرند نیز منبع شماره یک ید محسوب می‌شوند. البته مکمل‌های این جلبک‌ها در داروخانه‌ها موجود است که می‌توانید با نظر پزشک مصرف کنید. باید بدانید که اختلالات تیروئیدی، بخصوص کم‌کاری تیروئید، باعث افزایش کلسترول خون می‌شود. افرادی که به پرکاری شدید تیروئید مبتلا هستند نباید در مصرف مواد غذایی یددار زیاده‌روی کنند.
پخت و پز با حرارت ملایم و روغن‌های سالم
یادتان باشد که پخت‌وپز غذا با حرارت بالا باعث از بین رفتن برخی مواد مغذی موجود در مواد غذایی می‌شود. به عقیده متخصصان تغذیه، بخارپز کردن یا استفاده از فر (تا دمای ۱۶۰ درجه) جزو سالم‌ترین روش‌های پخت‌وپز برای همه و بخصوص افرادی است که نگران عملکرد غده تیروئیدشان هستند. اگر می‌خواهید برخی مواد غذایی را سرخ‌کرده میل کنید، حتما از روغن زیتون یا کلزا استفاده کنید. میزان کمی از این روغن‌ها از کره بهتر است. این روغن‌ها حاوی اسیدهای چرب ضروری هستند که برای حفظ جداره رگ‌های خونی مفیدند. جذب این اسیدهای چرب روشی ساده برای مقابله با افسردگی و اضطراب ناشی از اختلالات تیروئید است.
غلات کامل بهتر از غلات تصفیه‌شده
هر چند غلات کامل از مواد غذایی دیگر شاخص گلیسمی بالاتری دارند، این مواد غذایی از اهمیت بالایی برخوردار هستند؛ چون باعث سیری زودهنگام می‌شوند. این مواد غذایی انرژی کافی برای بدن را تامین می‌کنند و از آنجا که براحتی باعث ایجاد احساس سیری می‌شوند، امکان ریزه‌خواری در بین وعده‌های اصلی را کاهش می‌دهند. این غلات برخلاف انواع تصفیه‌شده خود به طور کامل از سبوس جدا نشده‌اند، در نتیجه حاوی ارزش غذایی بالایی هستند. این مواد غذایی به دلیل دارابودن ویتامین B به کاهش استرس نیز کمک می‌کنند. فیبرهای موجود در غلات کامل برای مقابله با یبوست مفید است. توصیه می‌شود یک سهم غذایی غلات کامل را همراه یک سهم غذایی پروتئین و دو سهم غذایی سبزیجات میل کنید.
هرچه سالم‌تر و طبیعی‌تر بهتر!
در حین خرید، محصولات طبیعی را انتخاب کنید و تا حد امکان از خرید محصولات غذایی آماده صنعتی بپرهیزید. برای طعم‌دار کردن غذاهایتان از چاشنی‌های سالم استفاده کنید. روغن‌های گیاهی سالم را جایگزین کره یا خامه کنید. دانه کنجد و دانه‌ها و مغزهای روغنی را دریابید. به جای سس‌های چرب از سرکه سیب استفاده کنید. سرکه بالزامیک نیز انتخاب مناسبی برای شماست. به جای استفاده از روغن و چربی از سبزیجات معطر و انواع ادویه‌ها برای خوش‌طعمی غذاها استفاده کنید. سبزی‌هایی مانند گشنیز، جعفری، ریحان و… را در اولویت بگذارید.
سلنیوم را دریابید
سلنیوم یک آنتی‌اکسیدان قوی محسوب می‌شود و در تولید هورمون‌های T4 (تیروکسین) و T3 (تری‌یودوتیرونین) نقش دارد. کمبود این ماده معدنی باعث کاهش هورمونها می‌شود. نیاز روزانه سلنیوم برای خانم‌ها و آقایان به ترتیب ۵۵ و ۷۰ میکروگرم در روز است.
گرچه سلنیوم در مواد غذایی گیاهی وجود دارد، میزان این ماده معدنی به کیفیت و غنای خاک بستگی دارد. به همین دلیل کشاورزان دست به کشت محصولات در خاک‌های غنی‌شده می‌زنند. علاوه بر منابع گیاهی، مواد غذایی دریایی حاوی ید نیز دارای سلنیوم است.
گوشت‌های سالم را انتخاب کنید
نیازی به حذف کامل گوشت‌های قرمز نیست. تنها کاری که باید بکنید، انتخاب گوشت‌های سالم است. گرچه مصرف غذاهای دریایی در اولویت قرار دارند، نباید گوشت را کاملا حذف کرد. گوشت‌های کم‌چرب را انتخاب کنید، چون «دیوکسین» که در لیپیدها ذخیره می‌شود باعث بروز اختلالات هورمونی می‌شود.
گوشت خرگوش: گوشت خرگوش یکی از گوشت‌های سرشار از سلنیوم است و برای حفظ عملکرد تیروئید در اولویت قرار دارد. این گوشت جزو گوشت‌های کم‌چرب محسوب می‌شود و می‌توانید آن را به همراه سبزیجات معطر میل کنید.
گوشت اردک: گوشت اردک نیز برای افرادی که بیماری‌های تیروئیدی دارند، توصیه می‌شود. شاخص گلیسمی این گوشت اندک و یکی از معدود منابع تامین‌کننده اسیدهای چرب امگا۳ و امگا۶ محسوب می‌شود. این اسیدهای چرب برای سلامت قلب و عروق لازم است. گوشت اردک در بهبود خلق‌وخوی مبتلایان به بیماران تیروئیدی مفیدند.
مرغ: گوشت مرغ حاوی سلنیوم است و مصرف بدون پوست آن توصیه می‌شود.
گردآوری توسط:مجله اینترنتی جوانیها