در ابتدا باید گفت که چسبندگی‌های شایع در زنان چند دسته‌اند؛ یکی چسبندگی داخل رحم است و دیگری چسبندگی در داخل لگن که هر یک از این دو حالت، موضوعی جداگانه است.
راه درمان چسبندگی رحم
چسبندگی داخل رحمی در شرایط معمولی برای هیچ زنی اتفاق نمی‌افتد، چرا که پوشش درونی رحم یا مخاط آندومتر در رحم به طور طبیعی و مرتب ایجاد می‌شود و ریزش می‌کند که باعث به وجود آمدن قاعدگی می‌شود.
اما گاهی اوقات تحت شرایطی این مخاط از بین می‌رود و کم‌کم به دلیل فقدان آندومتر، قسمت‌های مختلف داخلی رحم به هم می‌چسبند که اصطلاحا به آن «نشانگان آشرمن» گفته می‌شود.
چه شرایطی باعث چسبندگی رحم می‌شوند؟
یکی از مهم‌ترین عوامل عفونت‌هاست، ولی منظور آن دسته از عفونت‌های رایج بین خانم‌ها نیست. به صورت معمول وقتی به عفونت اشاره می‌شود خانم‌ها فکر می‌کنند هر نوع ترشحی از واژن عفونت است و باعث چسبندگی می‌شود. در حالی که در اینجا منظور برخی عفونت‌های شدید و مزمن به عنوان نمونه ناشی از بیماری‌های سل و جذام است که می‌توانند پوشش درونی آندومتر را از بین ببرند، چرا که این بافت در شرایط عادی از بین نمی‌رود.
یکی دیگر از شرایطی که ممکن است باعث از بین بردن مخاط داخلی رحم شود، کورتاژهای خشن است. البته بازهم منظور کورتاژهای معمولی نیست، بلکه کورتاژهایی که به بافت داخل رحم صدمه بزند و در مواردی اتفاق می‌افتد که جنین در داخل رحم مرده و دفع نشده باشد که اصطلاحا به آن «سقط فراموش‌شده» گفته می‌شود. در این حالت جنین به داخل رحم چسبیده و به زحمت کنده می‌شود و باید به ناچار این کورتاژ خشن صورت بگیرد.
بنابراین به خانم‌ها هشدار می‌دهیم که اگر احیانا جنینی در داخل رحمشان از بین رفت، زودتر اقدام به دفع آن کنند تا بافت داخل رحم بیرون بیاید، چرا که درغیر این صورت منجر به انجام کورتاژ خشن شده و به دنبالش چسبندگی رحم اتفاق می‌افتد.برای پیشگیری از چسبندگی رحم توصیه می شود قبل از ابتلا به نازایی و دچار شدن به جراحی های گزاف، پس از مشاهده هر گونه علامت عفونت به پزشک مراجعه کنید.
یکی دیگر از عواملی که می تواند سبب چسبندگی لوله های رحمی شود جراحی ها هستند. از شایع ترین جراحی ها می توان آپاندیسیت را نام برد. یکی دیگر از جراحی هایی که ممکن است باعث چسبندگی شود، جراحی کیست تخمدان ، فیبروم رحمی و جراحی هایی است که داخل لگن انجام می شود. در این موارد باید با انتخاب صحیح بیمار و اجرای تکنیک های مناسب جراحی و تجویز آنتی بیوتیک به میزان کافی از بروز عفونت و چسبندگی جلوگیری کرد.
سزارین هم به دلیل اینکه نوعی عمل جراحی است می تواند چنین عارضه ای را داشته باشد. در برخی از خانم ها بعد از یک بار سزارین چسبندگی های شکمی دیده می شود، اما چسبندگی های شکمی کمتر در ناحیه لوله های رحمی و بیشتر در ناحیه مثانه دیده می شود. اما اگر روش سزارین به صورت اصولی انجام شود این مشکل به وجود نمی آید.
بیماری‌هایی که می‌تواند ابتلا به چسبندگی رحم را زیاد کنند، کدامند؟
یکی از بیماری‌هایی که می‌تواند احتمال ابتلا به چسبندگی رحم را زیاد کند آندومتریوز است که در این بیماری، بافت داخل رحم بیرون از رحم ایجاد می‌شود و می‌تواند چسبندگی‌های زیادی را داخل لگن ایجاد کند.
در عفونت‌های ناشی از بیماری سل و نیز در کسانی که آپاندیسیت کهنه دارند و دیر به آن رسیدگی شده یا سوراخ شده، همچنین در زنانی که اعمال جراحی شکمی داشته‌اند یا به عنوان نمونه، روده‌شان مورد جراحی قرار گرفته ممکن است چسبندگی در لگن و شکم ایجاد شود.
ایجاد بیماری‌های شکمی مانند آپاندیسیت در افراد اجتناب‌ناپذیر است و هیچ‌کس نمی‌تواند جلوی آن را بگیرد ولی توصیه می‌کنیم که برای هر نوع بیماری، هر چقدر زودتر اقدام شود و از پیشرفت آن جلوگیری شود.
علائم چسبندگی رحم چیست؟
برای چسبندگی داخل رحم هیچ علامت خاصی وجود ندارد. ممکن است در بیماران خون‌ریزی قاعدگی کم یا قطع شود یا قاعدگی دردناک، نازایی و سقط مکرر داشته باشند و وقتی بیمار با این علائم به پزشک مراجعه می‌کند احتمال ابتلا به چسبندگی رحم قوت می‌گیرد.
روش‌‌های درمانی کدامند؟
پزشکان معمولا برای درمان چسبندگی رحم، عمل جراحی و برداشتن قسمت‌های چسبیده شده به دیواره رحم را توصیه می‌کنند که به «هیستروسکوپی» معروف است. جراح پس از عمل، نوعی وسیله همانند سوند پلاستیکی را به‌طور موقت داخل رحم قرار می‌دهد که دیواره‌های رحم را به‌منظور جلوگیری از چسبندگی مجدد، از هم جدا نگه می‌دارد.
علاوه‌بر این، درمان‌های هورمونی که با تجویز استروژن و پروژسترون صورت می‌گیرد و نیز داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی نیز از گزینه‌های پیشنهادی پزشکان در مواجهه با مبتلایان به چسبندگی‌های رحمی به‌شمار می‌رود که غالبا پس از عمل جراحی و جهت کاهش خطر عود بیماری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پزشکان معمولا از روش سونوگرافی ترنس واژینال به‌منظور شناسایی و مشاهده ضخامت لایه‌های چسبنده داخل رحم استفاده می‌کنند و از این طریق می‌توانند دید بهتری نسبت به منطقه‌ای که باید مورد عمل جراحی قرار گیرد، پیدا کنند. از سوی دیگر، پزشک ممکن است از بافت داخل آندومتر (لایه پوششی داخلی رحم) نمونه‌برداری کند تا طبیعی یا غیرطبیعی بودن بافت داخل رحم را مورد بررسی قرار دهد.
استروژن خوراکی که معمولا پزشک بعد از عمل جراحی برای بیمار تجویز می‌کند، علاوه بر تقویت رشد پوشش داخلی رحم، از رشد مجدد بافت زخم در داخل رحم جلوگیری می‌کند. گاهی پزشک ممکن است هفت تا ۱۴ روز پس از انجام نخستین عمل جراحی، عمل دیگری را توصیه کند تا مانده‌های احتمالی چسبندگی رحمی را نیز خارج کنند.
طی این جراحی، پزشک از ابزار کوچک و انعطاف‌پذیری به نام «هیستروسکوپ» برای شناسایی بافت‌های چسبنده‌ای استفاده می‌کند که مجدد تشکیل شده‌اند و در واقع به کمک این ابزار، این بافت‌ها را از بین می‌برد.این فرآیند جراحی در فواصل ۷ تا ۱۴ روزه از هم مجدد صورت می‌گیرد تا زمانی که دیگر بافت چسبنده‌ای داخل رحم مشاهده نشود.
ولی به‌طور کلی، این جراحی بیشتر از سه مرتبه برای بیماران انجام نمی‌گیرد. قرار دادن بالون داخل رحمی از دیگر گزینه‌هایی است که پزشکان ممکن است در دستور کار خود قرار دهند. آنها یک بالون باد شده یا وسیله‌ای را همانند «آی‌یوی‌دی» داخلی رحمی، پس از نخستین عمل جراحی در درون محفظه رحم قرار می‌دهند تا از رشد مجدد بافت‌های چسبنده جلوگیری کنند. متخصصان معتقدند که پوشیدن شلوارهای تنگ و فاق کوتاه از عمده دلایل بروز چسبندگی‌های رحمی در زنان و دختران جوان به‌شمار می‌رود.
پیشگیری را جدی بگیرید
در بروز چسبندگی‌های رحمی عوامل متعددی دخیلند ولی به‌طور کلی، زنان با رعایت برخی موارد می‌توانند تا حد زیادی مانع از بروز چنین مشکلی شوند. برخی عادات و سبک زندگی‌های امروزی به‌گونه‌ای است که افراد را در معرض ابتلا به انواع بیماری‌ها قرار می‌دهد. پوشیدن شلوارهای تنگی که غالبا فاق‌های کوتاهی دارند در سال‌های اخیر مد شده به حدی که به سختی می‌توان شلواری مناسب برای خرید پیدا کرد.
متخصصان معتقدند که پوشیدن شلوارهای تنگ و فاق کوتاه از عمده دلایل بروز چسبندگی‌های رحمی در زنان و دختران جوان به‌شمار می‌رود. در واقع، این شلوارها به دلیل تنگ بودن، مسیر گردش هوا را مسدود کرده و در ناحیه تناسلی رطوبت ایجاد می‌شود که علاوه بر بالا رفتن خطر بروز عفونت‌های قارچی در ناحیه تناسلی و نیز عفونت‌های میکروبی در ناحیه مقعد و گسترش آنها، احتمال چسبندگی رحم به دلیل فشار ایجاد شده روی این نقطه بسیار شایع است. همچنین حفظ بهداشت در زنان از دیگر مواردی است که می‌تواند به کاهش خطر چسبندگی‌های رحم کمک کند.
گردآوری توسط :مجله اینترنتی جوانیها