خواص جالب اسفرزه
خواص اسفرزه به لاغری ختم نمی‌شود. این تخمه‌ها قادرند روده‌ها را تمیز کنند، قند خون را کاهش دهند، یبوست و اسهال را درمان کنند و غیره.اسفرزه گیاهی برآمده از آسیا، اروپا و افریقای شمالی است. تخمه اسفرزه خواص فوق‌العاده‌ای دارد. این دانه‌های کوچک در آب حل شده و ۱۰ برابر اندازه‌ی خود حجیم و لعاب‌دار می‌شوند.گفته می‌شود که غلاف یا پوشش بیرونی این تخمه‌های ریز باعث لاغری می‌شود. البته خواص اسفرزه به لاغری ختم نمی‌شود. این تخمه‌ها قادرند روده‌ها را تمیز کنند، قند خون را کاهش دهند، یبوست و اسهال را درمان کنند و غیره. در این مطلب علاوه بر تأثیر آن در کاهش وزن، گوشه‌ای از خواص دیگرش را نیز بررسی می‌کنیم. لطفاً با ما همراه باشید.
اسفرزه چگونه لاغر میکند؟
غلاف تخمه‌ی اسفرزه به طور مستقیم باعث چربی سوزی نمی‌شود. در واقع این دانه‌های کوچک باعث کاهش میزان چربی‌های جذب‌شده توسط بدن می‌شوند. به خاطر اینکه می‌توانند مواد غذایی مصرف‌شده را خیلی زود از بدن خارج کنند. در نتیجه بدن زمان کمی برای جذب چربی بیشتر خواهد داشت.غلاف یا همان پوشش تخم اسفرزه همچنین با بهبود هضم مواد غذایی و بدون جذب زیاد آنها و همچنین کمک به پاک‌سازی بدن و حجیم شدن در معده به لاغری کمک میکند. حجیم شدن اسفرزه داخل معده باعث ایجاد احساس سیری طولانی مدت شده و سیستم گوارشی از آن برای دفع هرچه بیشتر مواد چرب و توکسین‌ها استفاده میکند. با این وجود باید بدانید که مصرف اسفرزه به تنهایی برای کاهش وزن و لاغری کافی نیست. در کنار مصرف این دانه‌های ریز باید تعادل غذایی را رعایت کرده و ورزش کنید.می‌توانید از تخم یا پودر اسفرزه به عنوان مکملی برای لاغری استفاده کنید. برای این کار کافی است که ده تا بیست دقیقه قبل از غذا آن را مصرف کنید. اسفرزه سرشار از فیبرهای غذایی است و بهتر است در ابتدا به میزان کم مصرف شود. معمولاً روی پودر اسفرزه میزان مصرف آن نیز ذکر می‌شود. در ابتدا نصف این میزان ذکرشده را با یک لیوان بزرگ شیر یا آب‌میوه‌ی خانگی بدون قند افزوده، مخلوط کرده و میل کنید. می‌توانید میزان مصرفتان را به مرور و در عرض ۳ هفته بیشتر کنید. اگر از قرص‌های اسفرزه استفاده می‌کنید آن را نیم ساعت قبل از غذا با یک لیوان بزرگ آب میل کنید.
اسفرزه برای تمیزی بدن از ضایعات تلنبار شده
غلاف تخمه‌های اسفرزه به دفع ضایعات قدیمی که حدود ۲ تا ۵ کیلو از وزن بدن هر فردی را تشکیل می‌دهند کمک میکند. اگر شما به طور مرتب اسفرزه مصرف کنید به بدنتان کمک خواهید کرد که از شر ضایعات و مواد زائد انباشته در آن خلاص شود. در نتیجه احساس سبکی زیادی خواهید کرد و اندازه‌ی دور شکمتان کوچک‌تر خواهد شد.
اسفرزه برای تمیزی کولون
تأثیر تمیزکنندگی اسفرزه بسیار بالاست به طوری که می‌تواند باعث تمیزی چشم‌گیر کولون شود. مصرف تخمه اسفرزه باعث دفع ضایعات، احساس سبکی و کنترل مشکلات مربوط به روده‌ها یعنی یبوست، سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر و اسهال می‌شود. این دانه‌های ریز برای افرادی که از هموروئید یا همان بواسیر رنج می‌برند نیز مفید است. می‌توانید میزان و روش مصرف آن را از عطار یا داروساز بپرسید.
اسفرزه برای کاهش قند خون
اسفرزه با آن قد و قواره‌ی کوچکش قادر است میزان قند خون، میزان انسولین، میزان کلسترول بد خون و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را کاهش دهد. نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهند مواد غذایی سرشار از فیبرهای غذایی به کاهش میزان قند خون و انسولین دیابتی‌ها کمک میکند. از آنجایی که غلاف اسفرزه نیز سرشار از فیبرهای غذایی است مصرف آن برای کاهش قند خون و انسولین توصیه می‌شود. نتایج پژوهش‌ها همچنین نشان می‌دهند که میزان بالای فیبرهای غذایی روی میزان کلسترول خون نیز تأثیر گذاشته و باعث کاهش آن می‌شود. در نتیجه اسفرزه نیز می‌تواند کلسترول بد خون را کاهش داده و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را نیز کاهش دهد.
اسفرزه برای مقابله با یبوست و اسهال
فیبرهای موجود در غلاف تخمه اسفرزه برای بهبود یبوست و درعین‌حال اسهال مفید است. از این دانه‌های ریز همچنین برای درمان هموروئید (بواسیر) و بیماریهای دیگر روده‌ها نیز می‌شود استفاده کرد.نتایج پژوهشهای متعدد نشان می‌دهد که مخلوط کردن اسفرزه با آب باعث حجیم و لعاب‌دار شدن این دانه‌های ریز می‌شود که به حرکت و انقباض بیشتر روده‌ها کمک کرده و مدفوع را از سیستم گوارش خارج می‌سازد. در کشورهای آسیایی و اروپایی و آمریکایی از این دانه‌های ریز به عنوان ملین استفاده می‌شود.در مورد اسهال باید بگوییم که اسفرزه به طور قابل‌ملاحظه‌ای آب داخل لوله‌ی گوارش را می‌گیرد و مدفوع را سفت تر کرده و به آرامی عبور می‌دهد.
توجه توجه
* سازمان غذا و داروی آمریکا اعلام کرده است که مصرف بی‌رویه و نامناسب اسفرزه (به عنوان مثال بدون نوشیدن آب کافی، برای افراد آلرژیک به اسفرزه و همچنین افرادی که قبلاً جراحی روده انجام داده‌اند) می‌تواند باعث انسداد مری، تنگی نفس و آسفیکسی یا خفگی در جنین و نوزاد شود.* نتایج پژوهش آمریکایی نشان می‌دهد در مصرف مکمل فیبرهای اسفرزه در بیمارانی با سابقه‌ی آدنوم کولورکتال، باعث تشدید و بازگشت بیماری می‌شود. برای پیشگیری از عوارض مشکلات بعد از مصرف اسفرزه توصیه می‌شود که به همراه آن آب زیادی بنوشید. نوشیدن یک لیوان آب بعد از مصرف اسفرزه از حجیم شدن این دانه‌ها در گلو جلوگیری میکند.* افرادی که از مشکلاتی مانند نفخ، گاز معده و درد معده رنج می‌برند توصیه می‌شود که در ابتدا با مصرف کم اسفرزه شروع کنند.* اگر بعد از مصرف اسفرزه دچار تپش قلب، سرگیجه یا خون در مدفوع شدید مصرف آن را قطع و به پزشک مراجعه کنید.* توجه داشته باشید که مصرف مکمل اسفرزه می‌تواند در جذب برخی از داروها مانند داروهای ضدافسردگی، ضد صرع، ضد دیابت و برخی از داروهایی که برای مشکلات قلبی یا کاهش چربی خون تجویز می‌شوند اختلال ایجاد کنند. اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید نباید از مکمل اسفرزه استفاده کنید. توجه داشته باشید که مصرف اسفرزه باید حداقل دو تا ۴ ساعت قبل از داورهای دیگر باشد.* اگر از بیماریهای کلیوی رنج می‌برید قبل از مصرف اسفرزه حتماً با پزشکتان مشورت کنید.
ترکیب شیمیایی
دانه های اسفرزه دارای ۱۰ درصد موسیلاژ است که در اثر هیدرولیز تولید دگزیلوزان، آرابینوز، د – گالاکتوز، د – گالاکتورونیک اسید می نماید. همچنین دارای روغن ثابت، پروتئین و املاح معدنی می باشد. دانه های اسپرزه را در آب قرار دهند پوسته خارجی اپیدرم متورم می شود و تولید یک لایه موسیلاژی در اطراف هسته می نماید و از این رو آن را در درمان اسهال خونی (کمی بو داده استفاده می‌کنند) به کار می برند.در آمریکا از آن داروهای ملینی چون Metamucil تهیه میگردد که ملین خوبی است دانه بسیار سختی است که تقریبا در غالب مناطق دنیا می روید و در ردیف مفیدترین، موثرترین و بی ضررترین و در عین حال ملایم ترین ملینهای گیاهی است که از قرنها پیش برای لینت مزاج تجویز شده است ولی تحقیقات جدید نشان می دهد که دانه های اسپرزه برای کاهش کلسترول و قند خون نیز موثر است.
شفابخشی با اسفرزه
در حدود ۳۰ درصد پوشش دانه اسپرزه را یک ماده جاذب آب تشکیل می‌دهد که موسیلاژ نامیده می شود و پس از خیس شدن و جذب آب، لعاب می‌دهد و هر دانه ۱۰ برابر حجم خودش متورم می‌شود و به شکل لعابی ژلاتینی درمی‌آید و این لعاب است که منشاء شفابخشی آن در موارد اسهال و یبوست می‌باشد. پژوهشهای دانشمندان نشان می‌دهد که یک قاشق مرباخوری تخم اسفرزه که ۳ بار در روز خورده شود و هر بار اقلا دو لیوان آب ولرم با آن نوشیده شود، اثر محسوسی در تخلیه و رفع یبوست داردطبق گزارشی اسفرزه در مورد کاهش درد و رفع خارش بیماریهای کولون و رکتوم و قطع خونریزی بواسیر نیز مفید است. و همچنین در کاهش کلسترول.در مجله اتحادیه پزشکان آمریکا نقل شده که در مدت ۱۲ هفته ۵ درصد کلسترول را کاهش می دهد.
نکات احتیاط آمیز در مصرف اسفرزه
به عنوان ملین و کاهنده کلسترول و احتمالا پیشگیری سرطان، اسفرزه فی نفسه نقشی ندارد بلکه خاصیت ورم کردن و تولید لعاب زیاد آن است که این آثار را ایجاد می کند. پس اگر اسفرزه خورده شود و به قدر کافی آب زیاد خورده نشود، روده ها ورم کرده و چون آب مدفوع کاملا جذب می شود برعکس، انتظار خروج مدفوع متعسر می شود. پس فراموش نشود که با اسفرزه باید آب زیاد خورده شود.بااینکه یبوست ناراحتی عمومی زنان باردار است ولی مع هذا زنان باردار باید از خوردن اسفرزه نظیر سایر ملین ها پرهیز کنند و برای رفع یبوست از سایر خوراکی های غنی از فایبر و الیاف گیاهی مانند سبزیها، دانه‌های غلات، نان سبوس دار و … استفاده کنند. و همچنین برای کودکان زیر ۲ سال نباید داده شود.از دیدگاه حکمای طب سنتی ایران طبیعت آن سرد و تر است، نوع سفید رنگ آن مرغوبتر و در آب ته نشین شود. دانه های لعاب زا و خوردن لعاب آن موجب تسکین حرارت و تشنگی می باشد و برای تبهای گرم، غلیان خون و ناراحتی و خشونت سینه و حلق و زبان و سردرد و زخم روده و رفع یبوست روده ها که منشاء آن علل صفراوی یا عوارض حاصله از خوردن داروهای گرم است بسیار مفید می باشد. در تمام موارد فوق لعاب آن به تنهایی و با مخلوط با روغن بادام شیرین خورده می شود.در استعمال خارجی ضماد لعاب اسفرزه مخلوط با سرکه و روغن گلسرخ برای تسکین درد مفاصل گرم، نقرس و نرم کردن ورمهای بخصوص ورمهای پشت گوش نافع است و ضماد کوبیده آن با گلاب برای تسکین سردرد و یا روغن بنفشه برای تسکین سردردهای گرم و رفع خشکی دماغ و اعصاب نافع است و همچنین برای رشد و نرم کردن مو و جلوگیری از دو تا شدن تارهای مو بسیار مفید است در مورد مو باید مالیدن ضماد چند روز پی در پی تکرار شود.اگر ۱۲ – ۱۰ گرم تخم اسفرزه در آب گرم خیسانده شود که لعاب آن زود خارج شود و با شکر و با سکنجبین خورده شود برای لینت مراج بسیار مفید است و نوعی ملین است. دم کرده آن برای تسکین درد سینه نافع است.
گردآوری: